0-5 yaş grubu çocukların sağlık izlemlerinde ev içinde ve ev dışında kaza risklerinin belirlenmesi

Abstract

Amaç: Kazalar/ yaralanmalar, gerek gelişmiş, gerekse geçiş dönemindeki ülkelerde, çocukluk çağında sık görülen hastalık ve ölüm nedeni olarak önemini korumaktadır. Kazalara yol açan önemli etmenlerden biri anne babaların kaza riski algısı, bilgi ve tutumlarıdır. Araştırma, düzenli sağlık izlemi yapılan, sıfır-beş yaş grubu çocukların, ev içinde/dışında kaza risklerinin belirlenmesi; belirlenen riskler doğrultusunda bireysel danışmanlık verilmesi amacıyla yürütüldü.Yöntem: Kesitsel-tanımlayıcı özellikteki çalışmada, Eylül 2009-Şubat 2010 tarihleri arasında, Çocuk Sağlığı İzlem Polikliniği'nde düzenli sağlık izlemi yapılan sıfır-beş yaş grubu çocukların anne babalarıyla görüşülerek, anket aracılığıyla veri toplandı. Anket sorularıyla kaza riskleri sorgulanırken çocuğa ve aileye ait tanımlayıcı bilgiler kaydedildi. Yanıtların güvenilir olması için anket sadece anne babalara uygulandı. Kaza riski belirlenen ailelere hekim tarafından danışmanlık verildi. Veri, bilgisayar ortamında, frekans, yüzde dağılımı, ortalama, ortanca analiziyle değerlendirildi.Bulgular: Çalışmaya alınan çocuklarda daha önce kaza/ yaralanma sıklığı %15,3'tür. Kaza geçirenlerin %59,8'i erkek, %95,3'ü dört yaşından küçüktür. Düşme en sık(%77,1) yaralanma nedenidir. Yanma ikinci, yabancı cisim aspirasyonu/tıkanma üçüncü sıklıktadır. Yaralanma sıklığının az olmasına karşın ailelerin kazalardan korunmaya yönelik bilgi ve tutumları yetersizdir. Tüm kaza nedenleri için risk taşımayan çocuklar %1'den azdır. Risk algısının en düşük olduğu kaza yanma, en yüksek olduğu kaza zehirlenmedir. Ailelerin %50,5'i daha önce kazalar hakkında bilgi edinmiş, %18,4'üne sağlık izlemi sırasında danışmanlık verilmiştir. Anne babaların %17,7'si çocuklarının kazalardan korunamayacağını düşünmektedir.Sonuç: Ailelerin çoğunluğunun risk algılama düzeyleri düşük, çocukları bekleyen kaza riskleri yüksek bulunmaktadır. Sağlık kuruluşlarında kazaların önlenmesi, yaralanma kontrolüyle ilgili eğitim ve danışmanlık kazalardan korunmayı sağlayan en önemli etkendir. Sağlık çalışanları, danışmanlığa zaman ayırmalı, anne babaların risk algısını artıracak çalışmalara öncelik verilmelidir.

Aim: Accidents/injuries are important causes of mortality and morbidity in children both in the developed and developing countries. The aim of this study was to determine the risks of indoor and outdoor injuries among 0-5 year-age- group of children.Method: The parents of children who follow up regularly at The Child Health Surveillance Clinic between September 2009 and February 2010 participated in the study. The parents were asked to fill a questionnaire to determine the risks of injuries. They were consequently given safety counseling by a physician. The computer based statistical analysis of data was performed.Results: The rate of previous accidents/injuries involving children included in the study was 15.3%. 59.8% of these children were boys; 95.3% were less than four years old. The most common cause was falls (77.1%) followed by burns and foreign body aspiration. Less than 1% of children were found having no risk for any given type of accident. The parents? knowledge and attitude towards accidents were inadequate. The risk awareness was highest for intoxications, least for burns. 50.5% of parents were previously informed about injury prevention. 17.7% of parents believe that injuries can not be prevented.Conclusions: The risk of injuries was high for most of the children which the parents? level of risk awareness was low. Parents? education on injury prevention is the most important factor to reduce risks. Health professionals should spend time for counseling and studies for improving risk awareness must be a priority.