İkinci Dünya Savaşı sürecinde propaganda ve Türkiye

Abstract

Psikolojik Savaş, hedef kitleleri yıkıma uğratmak, moralini bozmak veya algılarını kontrol altında tutarak yönetmek maksadıyla yapılan silahsız bir savaştır. Propaganda ise Psikolojik Savaşın en önemli aracıdır. Propaganda, düşman tarafından yapılırsa kandırıcı, kendi tarafımızdan yapılırsa, koruyucu ve inandırıcı nitelik taşır. İkinci Dünya Savaşı sürecinde özellikle Almanya ve İngiltere başta olmak üzere Müttefik ve Mihver Devletler, birbirlerine ve tarafsız ülke konumunda olmasına rağmen Türkiye'ye karşı yoğun propaganda faaliyetleri yürütmüşlerdir. Türkiye, kendisine karşı yapılan propaganda faaliyetlerine sessiz kalmamış, karşı propaganda faaliyetleri yürütmeyi başarmıştır. Müttefik Devletler, Türkiye'ye karşı kabalığa katıl, tren etkisi, parıltılı genellemeler propaganda yöntemlerini kullanırken, Mihver Devletler, Türkiye'ye karşı bir otoriteye referans, tanıklık, özdeşleşme, korkuya başvurma propaganda yöntemlerini kullanmışlardır. Türkiye'nin karşı propaganda taktiği ise Müttefik ve Mihver Devletlerin bakış açısına göre değişiklik göstermiştir. Türkiye, Müttefik Devletlere parıltılı genellemeler propaganda yöntemini kullanırken, Mihver Devletlere doğrudan doğruya çürütme ve kısıtlayıcı tedbirler gibi karşı propaganda yöntemlerini uygulamıştır.Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı Dönemine ait Türk ve İngiliz arşiv belgeleri, gazete ve dergileri ışığında bu dönemde uygulanan Müttefik ve Mihver Devletlerin propaganda faaliyetleri ve Türkiye'nin karşı propaganda faaliyetleri ele alınmıştır.Anahtar Kelimeler: İkinci Dünya Savaşı, Propaganda, Psikolojik Savaş, Türkiye.

The Psychological Warfare is an unarmed war with the aim of destroying the target masses, defeating morale, or managing the perceptions under control. Propaganda is the most important instrument of the Psychological Warfare. If the propaganda is done by the enemy, it is beguiling; if it is done by ourselves it is protective and convincing. In Second World War process, Allied and Axis powers especially Germany and Britain, have conducted intensive propaganda activities each other and against Turkey despite being neutral country. Turkey, made out not to be silent to counter propaganda to her, has succeeded to make counter propaganda activities.Allied Powers have used joined the harshness, train effect, using glittering generalities propaganda methods against Turkey, the Axis powers have used authority reference, testimony, identification, resorting to fear propaganda methods against Turkey. Turkey's tactic of counter propaganda has showed changes according to the perspective of the Allies and the Axis Powers. When Turkey has used glittering generalities propaganda method to the Allied powers, he has enforced rebuttal directly and restrictive measures counter propaganda methods to the Axis powers. In this study, in the light of Turkish and British archival documents, newspapers and magazines belonging the period of the Second World War, Allied and Axis powers propaganda activities and Turkey's counter propaganda activities in this period were discussed. Keywords: Second World War, Propaganda, Psychological War, Turkey.