Havayolu yolcu taşımacılığında karşılaştırmalı bir durum analizi: İstanbul ve Dubai örneği

Abstract

Havayolu taşımacılığında küresel büyümenin ekseni son yıllarda Ortadoğu'ya doğru kaymaktadır. Bu bölgelerde bulunan havalimanları ve havayolu şirketlerinin büyüme oranlarının dünya ortalamasının üzerinde olması bunun en önemli kanıtıdır. Türkiye'de İstanbul ve Birleşik Arap Emirliklerinde Dubai bulundukları ülkelerin en önemli hava ulaştırma merkezleri arasındadır ve küresel ana dağıtım merkezi olarak kabul edilmektedirler.Atatürk ve Dubai Uluslararası Havalimanları 2013 yılında gösterdikleri büyüme ile havacılık otoritelerinin dikkatini çekmeyi başarmışlardır. Bu büyümenin arkasındaki temel sebeplerden bir tanesi, bulundukları ülkelerinin `bayrak taşıyıcısı` konumunda olan Türk Hava Yolları (THY) ve Emirates Havayolu şirketlerinin benimsemiş oldukları agresif büyüme stratejileridir.Atatürk ve Dubai Havalimanları bulundukları bölge bağlamında dinamik bir hava ulaştırma altyapısına sahiplerdir. Havacılıktaki büyümenin önümüzdeki yıllarda bu iki bölgede daha yoğun ve dinamik olacağı otoriteler tarafından öngörülmektedir.Bu çalışma ile İstanbul ve Dubai şehirleri havayolu taşımacılığındaki rekabet faktörleri ve pozisyonları değerlendirilmiştir. Atatürk ve Dubai Havalimanlarının yolcu sayıları incelenmiş, gelecekte yapılacak yatırımlar, havayolu şirketleri filo durumu ve uçak siparişleri, uçuş ağları ve stratejileri analiz edilerek havacılıktaki rekabet incelenmiştir. ABD, Fransa, İngiltere, Singapur, Güney Kore gibi ülkelerde bulunan önemli ana dağıtım merkezleri (hub havalimanları) gelişim stratejilerine dayanarak Türkiye ve Körfez Bölgesi'nin coğrafi konumu, havacılık durum değerlendirilmesi ve rekabet faktörleri ortaya konulmuştur. Bu analizler; gelişim stratejileri ile incelenerek benzerlikler ve farklılıkları da içermektedir. Durum analizinden sonra iki bölgedeki yolcu taşıma açısından büyüme oranlarının sürdürülebilirliği tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Hub Havalimanları, Hava Ulaştırma Altyapısı, Havayolu Rekabet Stratejileri

Global growth in air transportation is shifting towards Middle East in recent years. Above average growth rates of airports and airlines in these regions is the most important evidence of this extraordinary development. Istanbul in Turkey and Dubai in United Arab Emirates are the air transport centers of their countries and they are considered as global aviation hubs.Ataturk and Dubai International Airports, with high growth rates in 2013, attracted the attention of aviation authorities. One of the main reasons behind this growth is the aggressive growth strategies of the `flag carriers`, which the Turkish Airlines (THY) and Emirates Airline companies have adopted.In this context, Ataturk and Dubai Airports have dynamic air transport infrastructures. Growth in the aviation sector in these two regions is foreseen to be more intense and dynamic in the upcoming years.In this study, the competitive factors in the air transport industry of Istanbul and Dubai are evaluated. The passenger numbers of Ataturk and Dubai Airports, future infrastructure investments, fleet status and aircraft orders, flight network and the airline strategies are evaluated. Main hubs in countries such as USA, France, UK, Singapore, South Korea and their growth strategies are examined and their competitive factors have been determined. These analysis; in accordance with development strategies also includes the similarities and differences. After situation analyses of passenger transport in both regions, the sustainability of the growth rates are discussed.Key Words: Hub Airports, Air Transport Infrastructure, Airline Competition Strategies