Yataklı tedavi kurumlarında maliyet analizi: Ankara ilinde seçilmiş eğitim ve araştırma hastanesinde bir örnek uygulama

Abstract

Sağlık harcamalarının önemli bölümünü oluşturan yataklı tedavi kurumları (hastane işletmeleri); temel işlevleri olan tedavi ve tıbbi bakım fonksiyonlarının yanı sıra, hekim ve diğer personeline eğitim veren bir eğitim kurumu; tıbbi araştırma ve toplum sağlığı gibi konularda faaliyet yürüten koruyucu tıp merkezi; faaliyet gelirleri ve giderleri ile ayakta durmaya çalışan çoğunluğu kamu kuruluşu niteliğinde olan hizmet işletmesi görünümündedir.Hizmet işletmelerinde maliyet analizleri önemli bir yere sahiptir. Maliyet analizleri, eldeki sınırlı ekonomik kaynakların hasta/sağlık sistemi açısından rasyonel karar vermede ve maliyet-sonuç dengelemesinde nasıl kullanılması gerektiği konusunda karar vericilere yol gösteren analizlerdir. Başka bir ifadeyle maliyet analizleri; orta ve uzun vadeli amaçların oluşturulmasına, hedef ve önceliklerini gösterir stratejik planlama yapılmasına, performans ölçütlerini belirlemesine, kaynakların dağılımının planlanmasına önemli katkı sağlamaktadır. Bunun yanında sağlık sisteminin en önemli parçasını oluşturan hastanelerin, hizmet üretimi sonucu elde ettikleri gelirleri ve kendilerine tahsis edilen kıt kaynakları en yüksek faydayı sağla¬yacak şekilde kullanmaları gerekmek¬tedir. Bu açıdan bakıldığında, kurum¬larda maliyet kontrolü uygun kaynak dağıtımının temelini oluşturmaktadır.Hastanelerin maliyetlerini kontrol al¬tına alabilmeleri ancak birim bazında giderlerin düzenli olarak saptanması ve esas üretim gider yerlerine ait (klinik, poliklinik) birim maliyetlerin belirlen¬mesi ile mümkün olabilecektir. Birim maliyet hesaplamaları ve maliyet analizleri sonucu alınana kararlar hastane işletmeleri ve diğer sağlık kurumlarının etkili ve verimli biçimde yönetimi anlamına gelecektir

Residential treatment institutions (health management) which cover great majority of health expenditure not only have basic functions including treatment and medical care but also are educational institutions for physicians and other health personals. They are also preventive medicine centers making some studies including medical research and public health. They are in the form of service management which has public institution position and most of them try to maintain with action income and action cost.Cost analyses play a key role in service managements. For decision-makers, they are guiding analyses how limited economic sources use for making rational decision with respect to patient/health system and cost-output stability. In other words, cost analyses greatly contribute to creating mid and long term goals, making strategically plans which can show aims and priorities, determination of performance criteria and planning of source distribution. In addition, the hospitals which are the main actors of health system should use limited sources and service output income by obtaining the greatest gain. For this reason, cost control in the institutions is the sine qua non for appropriate source distributions.Regularly detection of expenditure in unit terms and determination of unit cost belonging to main output expenditure places (clinics, polyclinics) are very important to control hospital costs. The decisions which are about results of unit cost calculation and cost analyses mean to efficiently direction of hospital managements and other health institutions