98 numaralı Gaziantep Şer`iyye Sicili (H.1155/M.1742?1743) transkripsiyon ve değerlendirme

Abstract

Şer'iye Sicilleri 15. asrın ikinci yarısından başlayarak 20. asrın ilk çeyreğine kadar gelen Türk tarihini, Türk sosyal hayatını, Türk iktisat ve siyasi hayatını yakından ilgilendirmektedir. Bu nedenle Şer'iye sicilleri Türk kültür tarihinin temel kaynaklarından birini teşkil etmektedir. Geniş sınırlara ulaşarak birçok eyalete sahip olan Osmanlı Devleti, şehircilik sistemi içerisinde yer alan ve önemli bir kaynak oluşturan Şer'iye sicilleri sayesinde zengin bir arşiv malzemesi bırakmıştır.Şer'iye sicillerinde, merkezden gönderilen ferman ve berat suretleri, mahalli yöneticilerin çeşitli konularda sancak veya şehrin problemlerini çözmek için yayınlanan buyruklar, kadıların çeşitli konularda merkeze gönderildiği ilamlar, şehrin mahalle listeleri, şehirde yürütülen imar faaliyetleri, şehrin nüfusu, kullanılan lakaplar, şehirdeki esnaf grupları, çeşitli eşya fiyatları, ölen kişilerin meslekleri mal varlıkları ve borçları gibi mahkeme tarafından önemli görülen konular kaydedilmiştir.Tez çalışmam olan 98/2 (H.1155/M.1742?1743) numaralı Gaziantep Şer'iye Sicili'nin mikrofilmleri Ankara'daki Millî Kütüphane'de bulunmaktadır buradan fotokopi yoluyla çoğaltılarak ekler kısmında sunulmuştur. 98/2 (H.1155/M.1742-1743) numaralı Gaziantep Şer'iye Sicilinde 91 adet belge bulunmakta olup, bunların günümüz Türkçesine çevrilerek transkripsiyon ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Bunun yanı sıra Şer'iye Sicilleri'nin önemi, Gaziantep'in tarihi ve gelişimi, yer adları, dizin ve ekler kısmı ilave edilmiştir. Böylece Gaziantep şehir tarihi ve Osmanlı Devlet yapısı hakkında uygulamalara ilişkin sağlıklı bilgilere ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Gaziantep, Osmanlı Devleti, Şer'iye Sicili

Şer?iye registers are closely related to Turkish history, Turkish social life and Turkish economical and political life between the second half of the15th century and the first quarter of the 20th century. Thus, they constitute one of the basic sources of the history of Turkish culture. Ottoman State, which reached wide borders and had many provinces, has left a rich archive documentary thanks to the Şer?iye registers which take part in city planning system and constitute a significant resource.Topics such as the copies of firmans and warrants sent from the centre, commands of local administrators which were published to solve the sanjak or the city?s problems on various issues, notifications that kadis were sent to the centre about various subjects, the lists of the wards of the city, development activities carried out in the city, the population of the city, the nicknames used in the city, trades groups in the city, costs of several goods, important judicial issues like the occupations, properties and loans of the dead people were registered in the Şer?iye registers.The microfilms of my thesis subject; 98/2 (H.1155/M.1742-1743) numbered Gaziantep Şer?iye register are in the National Library in Ankara and they are presented in the appendix section by being photocopied from the library. There exist 91 documentaries in the register. Being translated into present-day Turkish, these documents are transcribed and evaluated. Besides, sections including the importance of Şer?iye registers, the history and development of Gaziantep, the names of places, index and appendix are added. In this way, healthy information about the city history of Gaziantep and about the structure of Ottoman State is obtained.Key Words: Gaziantep, Otoman State, Şer?iye Register