Tükenmişlik ve motivasyon faktörleri arasındaki ilişki: Adıyaman`da çalışan öğretmenler üzerinde bir uygulama

Abstract

Bu araştırma eğitim sisteminin en önemli uygulayıcısı olan öğretmenlerimizin çalışma hayatında tükenmişlik düzeylerinin ve motivasyonlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve bazı değişkenlere göre tükenmişlik ve motivasyonlarının anlamlı farklılık gösterip göstermediğinin tespit edilerek, öğretmenlerimizin tükenmişlik düzeylerini düşürüp ve motivasyonlarını yükseltecek öneriler sunabilmek için yapılmıştır.Bu araştırma kapsamında Adıyaman il genelinde çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri ve motivasyonlarını etkileyen faktörler arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmanın örneklem grubunu 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Adıyaman il genelinde (il merkezi, ilçeler ve köyler) görev yapan 9005 öğretmenden rastgele yöntemle seçilen 384 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada nicel araştırma yöntemi benimsenip, betimsel tarama modelinde ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Maslach tükenmişlik envanteri (MBI) ve motivasyon faktörleri ölçeği kullanılmıştır.Araştırma sonucunda tükenmişlik ve motivasyon faktörlerinin cinsiyet, medeni durum, yaş, mesleki kıdem, okul türü, branş ve okulun bulunduğu yerleşim yeri değişkenlerine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırmamızın temel problemi olan tükenmişlik ve motivasyon faktörleri arasında ters yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Öğretmen, eğitim tükenmişlik, motivasyon faktörleri.

Aim of this study was to determine factors which affect burn-out levels and motivation of teachers who are the most important actors of the practice in education system and to detect whether burn-out and motivation levels change significantly with some variables in order to make suggestions that can decrease burn-out levels and increase motivation levels of teachers.For this purpose we evaluated the relation between factors that affect burn out and motivation levels of teachers who work in Adiyaman province. Study sample included 384 teachers who were randomly selected from 9005 teachers working throughout Adiyaman province (city center, towns, and villages). This study used descriptive and associative study design. Maslach's Burn-Out Inventory and Motivational Factors Questionnaire were used for data collection. According to this study we detected that burn out and motivation factors varied according to sex, marital status, length of service, type of school, branch type, and geographical location of school. Regarding the main question of our study, we found a significant negative relation between burn-out and motivation levels meaning that elevated burn-out level decreases motivation and vice versa.Keywords: Teacher, education, burn-out, motivational factors