Mobbingin yaşam kalitesine etkisi: KOBİ çalışanları üzerine bir araştırma

Abstract

Çalışmanın temel amacı KOBİ çalışanlarının mobbing algılarını etkileyen demografik faktörleri belirlemek ve bu algının yaşam kalitesine etkisini ortaya koyabilmektir. KOBİ'lerde çalışanların durumlarına dikkati çekmek ve mobbing konusunda KOBİ sahip ve yöneticilerini bilinçlendirmek ve kurum kültürünün bir parçası olarak mobbingle mücadeleyi yerleştirmektir.Çalışmanın konusu mobbingin yaşam kalitesi ile ilişkisini ele almak olarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında mobbing ile yaşam doyumunu ilişkilendirilen bir model oluşturulmuştur. Araştırma modeli, Ankara OSTİM Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren KOBİ'lerde çalışanlardan derlenen verilerle test edilmiştir. Çalışmanın örneklemi farklı sektörlerden rastlantısal olarak seçilen katılımcılardan oluşmaktadır. Anket 400 çalışan üzerinde hedef alınarak uygulanmış olup dağıtılan anketlerden 227 adedi geri alınmış, geri dönüşüm oranı %56,75'tir. Anketlerden eksik cevap veren 13 kişiden ve işaretlemeleri uç değerlerde toplanan 14 kişiden alınan veri analizden çıkarılarak, analize 200 kişilik bir örneklem ile devam edilmiştir.Araştırmada kullanılan mobbing algısı ölçeği ve yaşam tatmini ölçeğinin yapı geçerlilik değerlerinin test etmek üzere yapılan keşfedici faktör analizinde `Maksimum Likelihood` analiz yöntemi ve `Varimax` eksen döndürmesi kullanılmıştır. Güvenilirlik analizi olarak Cronbach alfa yöntemi kullanılmış ve araştırmada SPSS (22.0) paket programı kullanılarak analizler yapılmıştır. Araştırmadaki hipotezleri test etmek için doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır.Demografik değişkenlere göre çalışanların mobbing algısının farklılaşıp farklılaşmadığı hipotezlerle test edilmiştir ve mobbing algısının yaşa, deneyime eğitim seviyesine, işletme faaliyetine göre anlamlı olarak farklılık göstermediği cinsiyete göre anlamlı olarak farklılık gösterdiği ve kadınların erkeklere oranla daha çok mobbinge maruz kaldığı ortaya çıkmıştır. Bu algının işletme büyüklüğüne göre de anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Mobbing, iş yerinde psikolojik şiddet, yıldırma, psikolojik taciz, duygusal taciz

The main goal of the study is to determine all demographic factors affecting mobbing perceptions of employees of SMEs and to reveal the impact of this perception on quality of life. Also, the study aims to attract attention of the state of SMEs' employees and to raise awareness of mobbing on owners and managers of SMEs and to make struggle with mobbing a part of corporate culture. Hence, the topic of the study is identified to discuss the relationship between mobbing and life quality. The survey is conducted by means of a model comprising above mentioned variables. The model is considered and evaluated within the scope of data obtained from employees who work in different positions in the SMEs.Population of the study is the SMEs located in OSTİM Industrial Zone. Sample consists of the participants who are randomly selected from different sectors and represents the population. The survey is distributed to 400 employees while 227 of the surveys are returned; thus, return rate is 56.75%. 13 surveys of which too much questions are not answered and 14 surveys considered outliers are extracted from the analysis. The analysis is, therefore, furthered with 200 participants.In exploratory factor analysis to examine construct validity of mobbing perception scale and life estimation scale, ''Maximum Likelihood'' analysis method and ''Varimax'' rotation method are used. As reliability analysis, Cronbach alpha method is employed and data are analyzed by SPSS (22.0) program.Linear regression analysis is employed to find the explanatory power of dependent variables on independent variables. According to demographic variables, whether mobbing perception is changing or is not changing is tested by hypothesis testing. And it is contented that mobbing perception does not significantly differ by age, experience, education level and business activity. On the other hand, it is stated that mobbing perception significantly differs by gender and women are subjected to mobbing more than men. It is also observed that mobbing perception significantly differs by enterprise size.Key words: mobbing, psychological violence at work, terrorization, psychological abuse, emotional abuse