Örgütsel ve kişisel öncülleri bağlamında örgütsel vatandaşlık davranışı: Bir model testi

Abstract

Yapılan bu çalışma örgütsel vatandaşlık davranışlarının örgütsel ve kişisel öncüllerini yapısal eşitlik modeli yardımıyla tespit etmek hedefi ile gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla Türkiye'deki 190 üniversitede görev yapan 6.643 akademik personele anket gönderilmiştir. Bunların içinden 611 akademik personel geri dönüş yapmıştır. Araştırmanın örneklem seçiminde, `basit seçkisiz (rastlantısal) örnekleme` yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, uyarlaması Basım ve Şeşen (2006) tarafından yapılan örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği, uyarlaması Turunç ve Çelik (2010) tarafından yapılan algılanan örgütsel destek ölçeği, uyarlaması Özmen, Arbak ve Özer (2007) tarafından yapılan örgütsel adalet algısı ölçeği, uyarlaması Şeşen (2010) tarafından yapılan öz kendilik değerlendirmesi ölçeği ve uyarlaması Çetin ve Basım (2012) tarafından yapılan psikolojik sermaye ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 21.0 ve AMOS 20.0 hazır paket programları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öz kendilik değerlendirmesinin, örgütsel vatandaşlık davranışı ve öz kendilik değerlendirmelerinin, psikolojik sermaye üzerinde anlamlı etkisinin olduğuna yönelik hipotezler desteklenmiştir. Diğer tüm hipotezler kısmen desteklenmiştir. Çalışmadan elde edilen tüm bulgular dikkate alındığında örgütsel ve kişisel öncülleri araştıran ve bu öncüllerin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde etkili olduğu kabul edilen bir modelin oluşturulabileceği sonucuna varılmıştır.

This study was carried out with the aim of identifying the organizational and personal precursors of organizational citizenship behavior with the help of structural equation model. For this cause, surveys were sent to 6643 academic staff working in 190 universities in Turkey. Among them 611 of the academic staff have returned. `Simple random sampling` was used for sample selection of the study.Organizational citizenship behavior scale which was developed by Basım and Şeşen (2006), perceived organizational support scale which was developed by Turunç and Çelik (2010), perceived organizational justice scale which was developed by Özmen, Arbak ve Özer (2007), core self-evaluation scale which was developed by Şeşen (2010), psychological capital scale which was developed by Çetin and Basım (2012) were used in the research. SPSS 21.0 and AMOS 20.0 package program was used for the data analaysis.As a result of the research, the hypotheses on the significant effect of core sef-evaluation on organizational citizenship behavior and core self-evaluation on psychological capital were supported. All the other hypotheses were partially supported.Considering all the findings from the research concluded that, a model, which will search organizational and personal premises and assumed that these premises have effect on organizational citizenship behavior, can be created.