Ivan Illich`in `Okulsuz Toplum` önerisinin işlevselci ve çatışmacı yaklaşımlar açısından incelenmesi

Abstract

Eğitim toplumun temel sosyal kurumlarından biridir. Bireyin içinde yaşadığı toplumda bilgi, beceri, tutum ve değerlerini geliştirdiği süreçlerin toplamıdır. Toplumun üyeleri için sosyalleşme veya sonradan katılanlar içinse bir bütünleşme ve kaynaşma sürecidir. Günümüzde eğitim kurumunun, en başta gelen alt kurumu okuldur. Okullar toplumun ihtiyaçları doğrultusunda bireyin yetiştirilmesi ve topluma kazandırılmasına aracılık ederler. Elbette her kurum gibi okullarında, aksayan veya bireyin yada toplumun faydalarını gözetmeyen işlevleri vardır. Radikal bir toplum eleştirmeni olan Ivan Illich'e göre ise, okulların bireyin ve toplumun aleyhine olan işlevleri lehine olanlara göre oldukça fazladır. Ona göre, okullarbireyi kapitalist sistemdeki kurumsal yapıların faydaları doğrultusunda üretmeye ve tüketmeye sevk ederler, sistemin ideolojisini aşılarlar, otoriteye itaati meşrulaştırırlar, bireyi gereken şekilde eğitmezler ve eşitsizlik yaratırlar. Illich açısından okulların ortadan kaldırılması, sebep oldukları tüm bu olumsuz durumların sonu demektir. Illich, okulların kaldırılmasını önerirken, mevcut teknolojileri de göz önünde bulundurarak kendi eğitim yöntemlerini önerir. Illich'in önerisinin farklı yaklaşımlar üzerinden değerlendirilerek çözümlenmesi okullar ve onların işlevlerinin anlaşılması adına faydalı olacaktır. Bu çalışmanın amacı, Illich'in `Okulsuz Toplum' önerisini, `işlevselci' ve `çatışmacı' yaklaşımların kavramlarını göz önünde bulundurarak hermeneutik okumayla çözümlemeye çalışmaktır.Anahtar Sözcükler:Eğitim, Okul, Kurumsal Yapılar, Teknoloji, Eşitsizlik.

Education is one of the foundational social institutions of society. It is the summation of the processes through which the individual develops his/her skills, manners and behaviors in the society he/she lives in. It is a process through which the individuals of a society socialize, and for the ones who join later, it is an opportunity to integrate and cohere. Contemporarily, the primary unit of educational institutions is the school. Schools facilitate the upbringing and providing of individuals according to the needs of society. Assuredly, like any other institution, school has functions that fail or doesn?t serve the benefit of the individual or the society. According to the radical social critique Ivan Illich, the functions of school that are for the social and individual good are far less in number than that are against them. Schools lead the individual to produce and consume towards the benefit of the institutional structures of the capitalist system; they indoctrinate the ideology of the system, legitimize the obedience to authority, fail to educate the individual duly and cause inequality. In Illich?s opinion, the abolishment of school means the end to these entire predicaments. While Illich proposes to countermand schools, he also suggests his own education techniques regarding the technology at hand. It will be beneficiary for schools and for the comprehension of their functions if Illich?s proposal is considered and analyzed through different approaches. The aim of this study is to explain the content of Illich?s `Deschooling Society? utilizing the concepts of `functionalist? and `conflict theory? approaches with hermeneutic reading.Key Words: Education, School, Institutional Structures, Technology, Inequality.