Okul müdürü ve öğretmenlerin liderlik stillerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Erzurum ili örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Erzurum ili sınırları içerisinde yer alan ilköğretim okul müdürü ve öğretmenlerinin gösterdikleri liderlik stillerinin ve bu liderlik stillerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesidir.Araştırmanın örneklemi Erzurum ili Yakutiye, Aziziye, Horasan, Köprüköy, Oltu, Palandöken ve Pasinler ilçelerinden 53 ilköğretim okulunda görev yapan 604 öğretmenden oluşmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında bazı kişisel bilgiler, Öğretmen Liderlik Stilleri Ölçeği (Deniz ve Hasançebioğlu, 2003) ve Yönetici Liderlik Tarzı Davranış Ölçeği (Taş, Çelik ve Tomul, 2007)' nden oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin liderlik stilleri ile cinsiyet, yaş, milli eğitimdeki hizmet yılı, bulunduğu okuldaki hizmet yılı, mezun olduğu okul, mezuniyet durumu ve branş değişkenleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. Fakat öğretmenlerin liderlik puanları ile cinsiyet, yaş ve milli eğitimdeki hizmet yılı değişkenleri arasında anlamlı bir farka rastlanmıştır. Öğretmen değerlendirmelerine göre okul müdürlerinin otoriter liderlik, demokratik liderlik ve dönüşümcü liderlik tarzı davranışlarını 'nadiren', serbest bırakıcı liderlik ve etkileşimci liderlik tarzı davranışlarını ise 'ara sıra' sergilediği tespit edilmiştir. Ayrıca okul müdürlerinin otoriter liderlik, demokratik liderlik, dönüşümcü liderlik ve serbest bırakıcı liderlik puanlarıyla cinsiyet arasında anlamlı bir farka rastlanmazken, etkileşimci liderlik puanlarıyla cinsiyet arasında anlamlı bir farka rastlanmıştır. Okul müdürlerinin, demokratik liderlik, dönüşümcü liderlik ve etkileşimci liderlik puanlarıyla branş değişkeni arasında anlamlı bir fark görülürken, otoriter liderlik ve serbest bırakıcı liderlik puanları ile branş arasında anlamlı bir fark görülmemiştir.

The aim of this study is to determine the behavioral aspects and leadership styles of primary school teachers and principals. The study will also explore the relationships between these certain behaviours and demographic characteristics.The paradigm of the study is based upon 604 teachers working in 53 different schools of the towns Yakutiye, Aziziye, Horasan, Köprüköy, Oltu, Palandöken and Pasinler in Erzurum. In collecting the data of the study, the personal information sheet, the scale of a Teacher's Leadershıp Styles (Deniz ve Hasançebioğlu, 2003), and The Scale of a Principal's Leadership Behaviour (Taş, Çelik ve Tomul, 2007) have all been evaluated.At the conclusion of the study, there was not a meaningful difference between the leadership styles of the teachers and the given parameters. The age, gender, years of service for the ministry of education, years of service currently at the school he is working, the university he has graduated from, nor his degree and department had created any substantial differences. Nevertheless, there was a meaningful difference between the scores of a teachers' leadership and the parameters on gender, age and years of service at the ministry of education. According to the evaluation from teachers it has been concluded that principals rarely showed authoritarian, democratic and transformational leadership behaviours. On the other hand, they sometimes laissez-faire and transactional leadership behaviours. Moreover, there was not a meaningful difference between the scores of principals' authoritarian, democratic, transformational, laissez-faire leadership and gender. There was a meaningful difference between the scores of democratic, transformational and transactional leadership within the parameter of their departments. Yet, there was not a meaningful difference between the scores of authoritarian and laissez-faire leadership and the parameters of the department.