Üstün yetenekli öğrencilerin matematik yaratıcılıklarını açıklamaya yönelik bir model geliştirilmesi

Abstract

Çalışmanın genel amacı `üstün yetenekli öğrencilerin matematik yaratıcılıkları, matematik özyeterlik, matematik dersi bilişüstü becerileri ve matematik başarıları arasındaki ilişkiyi incelemektir.`. Araştırmanın alan çalışmasını 11 ilde toplam 13 Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM)'ne devam eden 445 ilköğretim 5., 6., 7. ve 8. üstün yetenekli öğrenci oluşturmaktadır. İlişkisel tarama modelinde olan araştırmada, öğrencilerin matematik özyeterlik puanlarını belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilecek olan `Matematik Özyeterlik Ölçeği`, öğrencilerin matematik dersi biliş-üstü becerileri puanlarını belirlemek amacıyla Panoura ve Philippou (1990) tarafından geliştirilen ve Özcan (2010) tarafından Türkçeye uyarlanan `Öğrenciler İçin Matematik Dersi Üst Biliş Becerileri Ölçeği` ile öğrencilerin matematik yaratıcılık puanlarını belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilecek olan `Matematik Yaratıcılık Ölçeği` kullanılacaktır. Araştırmada matematik başarısı, matematik dersi biliş-üstü becerileri, matematik özyeterliği ve üç alt boyutu olumlu özyeterlik, olumsuz özyeterlik ve günlük yaşamda matematiğin kullanımına yönelik özyeterlik ile matematik yaratıcılıkları arasında anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Araştırmada matematik başarısı, matematik biliş-üstü ve matematik yaratıcılığın cinsiyete göre farklılık göstermediği saptanmıştır. Matematik özyeterliğin alt boyutlarından olumlu özyeterlik ve olumsuz özyeterlik inançlarının cinsiyete göre farklılaşmadığı, günlük yaşamda matematiğin kullanıma yönelik özyeterliğin ise kız öğrenciler lehine anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Sınıf düzeylerine göre yapılan analizler sonucunda matematik başarısının sınıf düzeyine göre farklılaşmadığı belirlenmiştir. 6. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik olumlu özyeterlik inançlarının 5. sınıf ve 7. sınıf öğrencilerinden daha yüksek olduğu bulunmuştur. Matematik biliş-üstü becerileri 6. sınıfta 5. sınıftan ve 7. sınıftan yüksek çıkmıştır. 5. sınıf öğrencilerinin matematik yaratıcılıklarının diğer sınıf düzeylerine göre anlamlı düzeyde az olduğu bulgulanmıştır. Araştırma modelinin uyum değerlerinin kabul edilebilir sınırda olduğu modelin geçerli olduğu belirlenmiştir. Araştırma modeli öğrencilerin matematik yaratıcılıklarının matematik başarısı, matematik dersi biliş-üstü becerileri ve matematik özyeterliği tarafından anlamlı bir şekilde yordandığı göstermektedir.Anahtar kelimeler: Matematik özyeterlik, matematik biliş-üstü, matematik yaratıcılık, matematik üstünlük

The aim of the study is to investigate the relationship between students' mathematics self-efficacy, metacognitive skills in mathematics and their mathematics achievement related to their mathematical creativity. The study's sample consists of 445 gifted and talented secondary school students who attend 5., 6., 7. and 8. grades at 13 Science and Art Center schools from 11 cities. For such a correlational study, for the purpose of determining students' mathematics self-efficacy `Mathematic Self-efficacy Scale` that will be developed by researcher and for the purpose of determining student' mathematics creativity `Mathematical Creativity Scale` that will be developed by researcher and for the purpose of determining students' metacognitive abilities in mathematics `Young Pupils' Metacognitive Abilities in Mathematics Scale` developed by Panoura and Philippou (1990) and adapted to Turkish culture and written by Özcan (2010) are going to be used. The research findings indicated that mathematical creativity is significantly correlated with mathematical achievement, mathematical metacognition skills and self-efficacy in mathematics including its three sub-dimensions, namely; positive self-efficacy, negative self-efficacy and self-efficacy towards the use of mathematics in daily tasks. It has been discovered that mathematics achievement, metacognition in mathematics and mathematical creativity do not differ significantly with regard to gender. However, female participants outperformed male students with regard to self-efficacy towards the use of mathematics in daily tasks. Analysis by grade level has revealed that mathematics achievement does not differ significantly according to grade level; sixth graders' positive self-efficacy perception towards mathematics is higher than that of fifth and seventh graders and; mathematical metacognition skills of sixth graders have been proven superior to fifth and seventh graders. Furthermore, mathematical creativity represented by fifth graders is significantly lower than that of other grade levels. As the adaptive values of the model are within reasonable boundaries, the model can be regarded as valid. The research model suggests that students' mathematical creativity is significantly predicted by mathematics self-efficacy, mathematical achievement and mathematical metacognition skills.Keywords: Mathematics self-efficacy, Mathematical metacognition skill, Mathematical creativity, Mathematically gifted and talented