Lise öğrencilerinin duygusal özerklik ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Araştırma, lise öğrencilerinin duygusal özerklik ve sosyal destek düzeyleri ve bunların alt boyutları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Duygusal özerklik ve algılanan sosyal destek, demografik değişkenlerin yanında öğrencinin devamsızlık, not ortalaması, sınıf tekrarı yapma ve disiplin cezası alması açısından incelenmiştir. Ek olarak öğrencilerin aile, arkadaş ve öğretmenleri ile ilişkilerini değerlendirmelerine dair açık uçlu sorulara verilen yanıtlar kategorize edilerek değerlendirilmiştir. Araştırmanın örneklemi, İstanbul'un 3 farklı ilçesinden seçilen anadolu ve meslek liselerinin 9., 10., 11. ve 12. sınıflarında öğrenim gören 549 öğrenciden oluşmaktadır. Uygulamada Steinberg ve Silverberg (1986) tarafından geliştirilen Duygusal Özerklik Ölçeği ve Yıldırım (1997) tarafından geliştirilen ve Yıldırım (2004) tarafından revize edilen Algılanan Sosyal Destek Ölçeği kullanılmıştır. Ek olarak araştırmacı tarafından geliştirilmiş ve demografik değişkenlere, devamsızlığa, not ortalamasına, sınıf tekrarı yapmaya ve disiplin cezası almaya ilişkin soruların yanında öğrencilerin aile, arkadaş ve öğretmenleri ile ilişkilerini değerlendirmelerine dair açık uçlu soruları içeren `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır. Verilerin çözümü sürecinde duygusal özerklik ve sosyal destek arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla Pearson Moment Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Duygusal özerklik ve sosyal destek ile değişkenler arası farklar incelenirken Bağımsız Grup t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Mann Whitney- U, Kruskal- Wallis Testleri, değişkenler arası ilişki incelenirken ise Pearson Moment Korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda duygusal özerklik ile algılanan sosyal destek arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkilere rastlanmıştır. Ayrıca duygusal özerkliğin alt boyutları ile algılanan sosyal destek alt boyutları arasında pozitif yönlü ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin duygusal özerklik ve algılanan sosyal destek düzeylerinin demografik değişkenler, devamsızlık, not ortalaması ve disiplin cezası alma değişkenlerine göre anlamlı farklılaştığı ancak sınıf tekrarına göre herhangi bir farklılaşma bulunmadığı görülmüştür. Ek olarak öğrencilerin aile, arkadaş ve öğretmenleri ile ilişkilerini değerlendirme kategorilerinde anlamlı farklara rastlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Lise Öğrencileri, Duygusal Özerklik, Algılanan Sosyal Destek

The study was conducted to examine the relation between emotional autonomy and social support levels for high school students, as well as the relation between the subscales thereof. Emotional autonomy and percieved social support were also examined in demographical terms, and additionaly in terms of absenteeism, academic achievement, grade repetition and receiving disciplinary punishment. Besides, students' responses to open-ended questions with regard to their relations with their family, peers, and teachers, were evaluated by categorization. The samples of the study are composed of 549 students who are studying in the 9th, 10th, 11th and 12thgrades of anatolian and vocational high schools, which are located in three different districts of Ġstanbul province. For the procedures, Emotional Autonomy Scale by Steinberg and Silverberg (1986), and Percieved Social Support Scale, which was developed by Yıldırım (1997), and revised by Yıldırım (2004), were used. In addition, `The Personal Information Form` prepared by the researcher and consisting of questions on demographical variables, absenteeism, academic achievements, grade repetition and receving disciplinary punishment, as well as the open-ended questions with regard to their relations with their family, peers, and teachers, is used. In the process of data anlaysis, in order to find out the relations between emotional autonomy and social support, the Pearson Moment Correlation Coefficient is used. To find out the differences between emotional autonomy and social support, and the variables, Independent T-Test, One-way Analysis of Variance, and Mann Whitney U and Kruskal-Wallis Tests are used, whereas, to find out the relations among the variables, the Pearson Moment Correlation Coefficient is used. Results of study showed positive correlations between emotional autonomy and percieved social support. Also positive correlations between subscales of emotional autonomy and percieved social support are found. It was found that students' levels of emotional autonomy and percieved social support showed significant differences with regard to demographical variables, absenteeism, academic achievements and receiving disciplinary punishment, but not grade repetition. Additionally, the categorization of the evaluation on students' relations with their family, peers and teachers, showed significant differences. Keywords: High School Students, Emotional Autonomy, Percieved Social Support.