Özerk öğrenme bağlamında Almanca Öğretmeni yetiştirilmesi: İstanbul Üniversitesi örneği

Abstract

Bu araştırma, yükseköğretimde ve yabancı dil öğretmen eğitiminde yaşanan gelişmeler gereği, Almanca öğretmen adaylarının özerk öğrenme düzeylerini incelemektedir. Dolayısıyla özerk öğrenme alışkanlıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, özerk öğrenme alışkanlıklarının öğrenen özerkliği ve yabancı dil öğretmeni yetiştirilmesi bağlamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modeline göre oluşturulmuştur. Ölçeğin geliştirilmesinin ilk aşamasında oluşturulan madde havuzuna girecek maddelerin belirlenmesinde kuramsal olarak belirlenen/temel alınan planlama, uygulama ve değerlendirme alt boyutları esas alınmıştır. Ölçme aracındaki ifadelere verilecek cevaplar için 5'li likert tarzı dereceleme puanları kullanılmıştır. İfadelere verilecek cevaplar `çok sık`, `sık`, `bazen`, `hemen hemen hiç` ve `hiç` kategorilerinden birini içermektedir. Araştırmanın ikinci aşamasına geçmek için öncelikle araştırma verilerin toplanması işlemi gerçekleştirilmiştir. Uygulamaya İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Alman Dili Eğitimi Anabilim Dalı'nda eğitim gören 166 öğrenci katılmıştır. Veri toplama işlemleri bittikten sonra katılımcılardan elde edilen verilerin analizinde PASW 18.00 istatistiksel paket programından yararlanılmıştır. Özerk Öğrenme Ölçeği'nin yapı geçerliğini ve faktör yapısını incelemek amacıyla açımlayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Ölçeğin güvenirlik düzeyinin .78, planlama, uygulama ve değerlendirme alt boyutlarında ise sırasıyla .62, .68 ve .77 olduğu, açıklanan toplam varyans düzeyinin % 50.7 olduğu belirlenmiştir. Ölçek, üç boyutlu yapı göstermektedir. Bu boyutlar alan yazında planlama, uygulama ve değerlendirme boyutlarıyla örtüştüğü görülmüştür. Verilerin analizinde yüzde hesaplamaları, artimetik ortalama ve standart sapma hesaplamaları gibi betimsel istatistikler ve normal dağılım göstermeyen verilerden dolayı parametrik olmayan Kruskal Wallis testi ve Mann Whitney-U testi kullanılmıştır. Araştırma bulguları, öğretmen adaylarının özerk öğrenme alışkanlıkları ile cinsiyet ve yaş değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu, ancak sınıf düzey değişkeni ve eğitim durumuna bağlı olarak anlamlı fark olmadığı bulgusu elde edilmiştir. Ayrıca araştırmada özerk öğrenmede planlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarında yer alan maddeler özerk öğrenme bağlamında incelenmiştir. Yurtiçi ve yurtdışı eğitim durumlarına bağlı incelemelerde öğrenciler arasında özerk öğrenme alışkanlıkları farklılaşmadığı saptanmıştır. Öğrencilerin genel itibariyle iyi bir özerk öğrenme düzeyine sahip olduğu görülmüştür. Planlama, uygulama ve değerlendirme alt boyutlarında ise planlama ve uygulamada özerk öğrenme alışkanlıkları değerlendirme alt boyutuna göre daha ileri düzeyde olduğu saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Özerk Öğrenme Alışkanlığı, Özerk Öğrenme Ölçeği, Öğretmen Yetiştirilmesi, Almanca Öğretmeni Yetiştirilmesi, Bologna Süreci

The aim of this study is to analyse the factors effecting the autonomous learning attitudes of prospective German language Teachers' due to changes and developments in the higher education area and foreign language teacher education. Thus the purpose of the study is to identify students' autonomous learning attitudes according to different variables and to discuss the results with respect to learner autonomy and foreign language teacher education.A five point Likert type draft scale was developed by the researcher, consisting of 21 items, which defines autonomous learning attitudes in the planning, performing and evaulating stage. The respondents had to determine their autonomous learning attitudes by using the answers `Never`, `Rarely`, `Sometimes`, `Mostly` and `Always`. The data was analysed by using PASW 18.00 statistical package programme. Validity of the scale was identified by using Exporatory Factor Analysis. The total variance explained by the three factor scale is %50.7. The reliability of the scale is identified by Cronbach Alpha coefficient. The total reliability of the scale is .78, the reliability of the sub-scales are for planning .62, performing .68 and evaluating .77. Aritmetic mean and standart deviation of the data were defined. Non- parametric Kruskal Wallis tests and Mann Whitney –U tests were used to identify whether there is a significant difference between students autonomous learning attitudes according class, age, gender and educational background.The results of the study showed that there is no statistical significant difference among class level and educational background in terms of autonomous learning attitudes. But statistical significant differences in age and gender. On average the students were on a sufficient autonomous learning level. The sub-scales `planning` and `performing` had on average a higher autonomous score as the subscale `evaluating`Keywords: Bologna Process, Autonomous Learning Attitudes, Autonomous Learning Scale, German Language Teacher Education , Teacher Education