Türkiye`de Sosyal Bilgiler eğitimi yönünden demokratikleşme ve insan hakları (2003-2013)

Abstract

Bu çalışmada eğitim fakültelerinin Sosyal Bilgiler eğitimi programlarında yer alan derslerin içerik yönünden incelemesi yapılarak, demokrasi ve insan haklarına ait unsurların ve verilen değerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bunu yaparken YÖK'ün Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları'ndan Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı incelenerek, hangi derslerde demokrasi ve insan haklarına ait unsurların ağırlık kazandığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada her ders ayrı olarak incelenmiştir. İncelemeler sonucunda Sosyal Bilgiler Eğitimi programında 66 tane dersin içinde 16 derste demokrasi ve insan haklarıyla ilgili unsurlara rastlanılmıştır. Bu dersler genel anlamda birbirleriyle örtüşmektedir. Fakat V. Yarıyılda verilen İnsan Hakları ve Demokrasi dersinde demokrasi ve insan haklarına ait unsurların hemen hepsine rastlanıldığı görülmüştür. İnsan haklarına ait bildirgelerden bu derslerin çoğunda yararlanılmıştır. I. ve II. Yarıyıl derslerinden Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I ve II derslerinde görülen demokrasi ve insan haklarına ait unsurlar, VII. ve VIII. Yarıyıl derslerinden Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I ve II derslerinde tekrar edilerek pekiştirilmiştir. Çalışmanın sonucuna göre insan hakları ve demokrasiye ait unsurların bulunduğu derslerin % 24'te kalması, oldukça az bulunmuştur.

The aim of this study is to reveal factors relating to democracy and human rights and their importance by examining the course contents given in social studies education program in Faculties of Education. Social Studies Teaching Undergraduate Program as one of the undergraduate programs of Turkish Higher Education Council (YÖK) for Teacher Training in Faculties of Education is examined and it s tried to determine in which courses factors relating to democracy and human rights gain weight. In the study, every course is examined on an individual basis. As a result of examination, it is found out that 16 courses among 66 courses in Social Studies Teaching Program contain factors relating to democratisation and human rights. These courses generally match up with each other. However, it is seen that nearly all factors relating to democracy and human rights are included in the course named Human Rights and Democracy in fifth term. Declarations regarding human rights are utilized in most of these courses. Factors relating to democracy and human rights seen in Principles and History of Turkish Revolution I and II courses in the first I.and II. terms are repeated and consolidated by History of Republic of Turkey in VII. and VIII. terms. According to the conclusion of the study, the fact that only 24% of the courses included factors relating to democracy and human rights is seen quite less.