Summerhill Okul Modeli`nin Türk eğitim sistemi içerisindeki okullarda uygulanabilirliğinin yönetim süreçleri açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, alternatif ve demokratik bir okul örneği olan Summerhill Okulu' nda ve Türk eğitim sistemindeki okullarda gerçekleşen yönetim süreçlerinin belirlenmesi ve Summerhill Okul Modeli' nin Türk eğitim sistemi içerisindeki okullarda yönetim süreçleri boyutunda uygulanabilirliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Summerhill Okulu' nda ve Türk eğitim sistemi içindeki okullarda gerçekleşen yönetim süreçleri tespit edilmiş, elde edilen bulgular yolu ile Summerhill Okulu' ndaki yönetim süreçlerinin Türk eğitim sistemi içerisindeki okullarda uygulanabilirliğinin değerlendirmesi yapılmıştır. Bu süreçte Summerhill okulunda karar verme, planlama, örgütleme, koordinasyon, iletişim ve değerlendirme süreçlerinin nasıl gerçekleştiğinin belirlenmesi amacıyla yönetim süreçleri, Okul' un resmi internet sitesindeki bilgiler, ilgili alanyazın ve Summerhill Okulu ile yapılan görüşme sonucu elde edilen yazılı dökümanlar ışığında içerik analizi yolu ile 6 alt sürece ayrılarak değerlendirilmiştir. Türk eğitim sistemindeki okullarda karar verme, planlama, örgütleme, iletişim, koordinasyon ve değerlendirme süreçlerinin nasıl gerçekleştiğinin belirlenmesi amacıyla da okul müdürlerinin bu süreçlerdeki etkililiği ve rolü üzerinde durularak ilgili mevzuat alanyazın ve resmi ve özel okul öncesi eğitimi, ilköğretim ve özel eğitim okulları yönetici teftiş formu kullanılmıştır. Mevzuatta yönetim süreçlerine ilişkin net bir sınıflandırma olmaması sebebi ile alanyazındaki isimlerin rehberliğinde yönetim süreçleri üzerine yapılan tanımlamalar ve tespitlerinden faydalınarak sürecin sınıflandırılması içerik analizi ile 6 alt süreçte değerlendirilmiştir. Türk eğitim sistemi içerisindeki okullar ile Summerhill okul modelini yönetim süreçleri açısından benzerlik ve farklılıkları, Summerhill Okulu' nda ve Türk eğitim sistemindeki okullarda gerçekleşen yönetim süreçleri uygulamalarının tümevarımcı bir analiz ile belirlenmiştir. En son olarak, Summerhill okul modelinin Türk eğitim sistemi içerisindeki okullarda yönetim süreçleri açısından uygulanabilirliği, yönetim süreçlerindeki benzer ve farklılaşan uygulamaların karşılaştırılması yolu ile değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırma bulgularına göre, Summerhiill Okul'nda gerçekleşen yönetim süreçlerini ülkemizdeki okullarda gerçekleşen yönetim süreçlerinden farklılaştıran iki temel unsur tespit edilmiştir. Bunlardan ilki ülkemizdeki hâkim yönetim anlayışının aksine Summerhill Okulu' nun yerinden yönetim anlayışının hâkim olduğu bir sistem içerisinde bulunmasıdır. İkinci olarak ise, demokratik bir okul olması sebebi ile Summerhill Okulu' nda var olan okul meclisi ve bu meclisin ülkemizdeki uygulamalardan farklılaşan işleyişi gösterilebilir. Araştırma sonuçlarına göre, Summerhill Okulu'nun yönetim süreçleri açısından ülkemizdeki okullar içerisinde uygulanabilirliğinin, merkez örgütlerine bağlı kalma zorunluluğunun esnek olduğu durumlar göz önünde bulundurularak Özel Okullar'da devlet okullarına göre daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Eğitim, eğitim yönetimi, okulda yönetim süreçleri, alternatif eğitim, Summerhill Okulu.

Aim of this study is to specify the management processes of Summerhill and the schools of Turkish education system, and find out the range of applicability of Summerhill School management process to the schools in the Turkish education system. Compatible with the aim of the study, the management processes of Summerhill School and schools in Turkish education system are investigated. With the findings of this investigation, the applicability of Summerhill School management process to the schools in the Turkish education system is evaluated. In the study, to find out the processes of decision taking, planning, coordination and assessment, management process is divided into 6 subcategories and evaluated with the content analysis obtained from the information in the web site of the school, relevant literature and the written documents. To find out how the processes of decision taking, planning, coordination ,communication and assessment take place in the schools of Turkish education system, relevant regulatory schemes and executive supervision forms are used in the state and private preschool and primary schools by focusing on the role and effect of the principals on the process. Since there is no exact categorization of management process in the legislation, with the guidance of the names in the literature and by benefiting from the definitions made for the concept of management process, categorization of the process is evaluated in 6 subcategories via content analysis. Differences and similarities between the schools of Turkish education system and Summerhill School in terms of management process are specified with an inductive analysis of management processes that take place in the schools of Turkish education system and Summerhill School. Lastly, the applicability of Summerhill School model to the schools of Turkish education system in terms of management process is evaluated through comparison of applications that show differences and similarities in the management process. According to the findings, two main reasons are detected that separating the management process that occurs in the Summerhill School from that of schools of Turkish education system. The first one is that Summerhill Schools has the concept of decentralization contrary to the prevailing understanding of management in our country. The second reason can be shown as school council that Summerhill School has since it is a democratic school, and the function of this school that demonstrates differences from the applications in our country. According to the results of the study, it has been found out that the applicability of Summerhill School management process to the schools of Turkish education system is higher in the private schools in comparison with the state schools, since private schools have more flexibility for the obligations set by central organizations. Key Words: Education, education management, management processes in the schools, alternative education, Summerhill School.