Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında yabancı dil olarak almanca ders kitaplarının incelenmesi

Abstract

ÖZETTOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ BAĞLAMINDA YABANCI DİL OLARAK ALMANCA DERS KİTAPLARININ İNCELENMESİToplumsal Cinsiyet Rolleri Bağlamında Yabancı Dil Olarak Almanca Ders Kitaplarının İncelenmesi adını taşıyan bu tezde, toplumsal cinsiyet (gender) odağında Anadolu liselerinde okutulan Almanca ders kitaplarını - dilsel ve görsel malzeme bağlamında- çözümlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda; beş ana bölümden oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde, toplumsal cinsiyet (gender) ve cinsiyet (sex) kavramları arasındaki ilişki yakından incelenmiş, bu iki kavramla ilgili tartışmalara yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, toplumsal cinsiyet kavramına dair kuramlara yer verilip, özellikle toplumsal cinsiyet kalıpyargıları ve toplumsal cinsiyet rollerinin neler olduğu üzerinde durulmuştur. Aynı bölümde toplumsal cinsiyet kalıpyargıları ve toplumsal cinsiyet rollerinin toplumsal hayatta kadının ve erkeğin konumunu belirlemedeki önemi ile eğitim ve ders kitaplarındaki durumları da ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, Almanca ders kitapları incelenirken izlenecek yöntem belirlenmiş ve söz konusu kitaplar incelenirken dilsel ve görsel unsurların ele alınmasında kullanılacak bilimsel ölçütler oluşturulmuştur. Bu bölümde belirlenen ölçütlerle, çalışmanın dördüncü bölümünde Anadolu liselerinde Almanca derslerinde okutulan Menschen A1.1, Menschen A1.2, Ideen A1, Schritte International 1, DaF ist Spitze A1.1 ve Lagune 1 adlı ders kitapları çözümlenmiş ve çalışmanın bulgularına ulaşılmıştır. Başka bir deyişle, Almanca derslerinde kullanılan kitapların toplumsal cinsiyet eşitliği veya eşitsizliği bağlamında içerik çözümlemeleri bu bölümde yapılmıştır.Çalışmanın son bölümü olan beşinci bölümde de toplumsal cinsiyet odağında araştırma sonucunda elde edilen bulgular değerlendirilip bir tartışma yürütülmüş ve Almanca ders kitapları hazırlanırken toplumsal cinsiyet duyarlılığına katkı sağlayacak öneriler ortaya konulmaya çalışılmıştır.ANAHTAR KELİMELER: Toplumsal cinsiyet, cinsiyet, toplumsal cinsiyet rolleri, toplumsal cinsiyet kalıpyargıları, eğitim, yabancı dil eğitimi, Almanca ders kitapları

ABSTRACTTHE SURVEY OF THE GERMAN COURSEBOOKS AS A FOREIGN LANGUAGE IN THE CONTEXT OF GENDER ROLESThis thesis , which has been named `The Survey Of German Coursebooks As A Foreign Language In The Context Of Gender Roles`, aims to analyse the coursebooks ,used at Anatolian High Schools, focused on gender as a part of visual and verbal material. For that purpose, at the first part of this survey including five main parts, the relation between concepts of gender and sex has been researched closely. The arguments about these two concepts are given place in this thesis. At the second part of the study, the theories about the concept of gender have been mentioned, especially it has been put emphasis on what the gender judgement and gender roles are. Also, the importance of gender stereotypes and gender roles on determining the men and women's position in the social life and their status on the educational and coursebooks materials have been presented. At the third part of the survey, the method has been determined to research German coursebooks and the scientific criterions to be used while researching coursebooks to state the visual and verbal aspects have been composed with the criterions in this part. The coursebook 'Menschen A.1.1 , Menschen A.1.2, Ideen A1, Schritte International 1, DaF ist Spitze A1.1 and Lagune 1' used in german classes in Anatolian High Schools have been analysed and the findings of the study have been obtained. At the fourth part, the content analysis of the German books used in German classes in terms of gender equality and inequality have been carried out. At the last part, the findings which are obtained at the end of the survey have been assessed and discussed, also the suggestions have been introduced which will contribute to the social gender susceptibility while preparing German coursebooks.KEY WORDS: Gender, Gender Roles, Gender Stereotypes, Education, Foreign Language Education, German Coursebooks