Hayat bilgisi dersi, `dün, bugün, yarın` temasında sözlü ve yerel tarih etkinliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

Türkiye'de, yapılandırmacı yaklaşım esaslı ilk ve ortaokul öğretim programlarının 2005-2006 eğitim-öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlamasıyla öğrenci merkezli öğretim yöntemleri önem kazanmıştır. Sözlü ve yerel tarih yöntemleri, Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer alan öğrenci merkezli tarih öğretim yöntemlerindendir. Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programında, sözlü ve yerel tarih gibi öğretim yöntemlerine hazırlık niteliğinde bazı etkinliklerle karşılaşılmakta ancak bu yöntemlerin isimlerinin kullanılmadığı görülmektedir. Araştırmanın amacı; 3. sınıf Hayat Bilgisi dersi, `Dün, Bugün, Yarın` temasında sözlü tarih ve gezilere dayalı yerel tarih etkinlikleri gerçekleştirerek, öğrenci ve öğretmenlerin bu etkinliklere ilişkin duygu ve düşüncelerini ortaya koymaktır. Ayrıca araştırmada bazı öğrenci ödevleri nitelikleri açısından incelenmiştir. Yedi hafta süren çalışma, nitel bir uygulama değerlendirmesi olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın katılımcıları, İstanbul Beykoz'da öğrenimlerine devam eden 63 ilkokul öğrencisi ve 2 sınıf öğretmenidir. Çalışmanın verileri; öğrenci günlükleri, öğrencilere uygulanan açık uçlu anket formları, bazı öğrenci ödevleri, yarı yapılandırılmış öğrenci görüşmeleri ve yarı yapılandırılmış öğretmen görüşmeleri yoluyla toplanmıştır. Araştırma verileri, nitel analiz tekniklerinden içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Bununla birlikte öğrenci ödevlerinin değerlendirilmesi araştırmacı tarafından geliştirilen rubriğe göre yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin sözlü tarihe ve gezilere dayalı yerel tarih etkinlikleri gibi çalışmaları her zaman yapmak istedikleri ancak, gezilere dayalı yerel tarih etkinliklerini daha çok sevdikleri görülmüştür. Öğretmenler ise çeşitli sebeplerle, derslerinde bu tür etkinliklere yer verememekte; fakat bunları derslerinde uygulamak istemektedirler. Öğrenci ve öğretmenler, gerçekleştirilen etkinliklerin öğrencilerin araştırma becerilerini geliştirdiğini ve yaşadıkları çevreyi tanımalarını sağladığını düşünmektedirler. Araştırma bulguları, öğrencilerin etkinlikler boyunca yaptıkları araştırmalarla ilgili birtakım sıkıntılar yaşadıklarını göstermektedir. Ayrıca, öğrencilerin sözlü tarih görüşmesi yapılacak kişiyi bulmaları ve yerel tarih gezilerinde yorulmaları da bu süreçte yaşanan zorluklardandır. İncelenen öğrenci ödevleri ise, öğrencilerin bu etkinliklerde önemli oranda başarılı olabildiklerini göstermektedir. Sonuç olarak, araştırma bulguları öğrenci ve öğretmenlerin sözlü tarihe ve gezilere dayalı yerel tarih etkinliklerine ilişkin algılarının olumlu olduğunu ortaya koymaktadır.

In Turkey, the constructivist approach based on primary and secondary school curricula started to be implemented as of 2005-2006 academic year and, therefore, student-centered teaching methods gained importance. Oral and local history methods are student-centered history teaching methods included in Social Studies Curriculum. In Life Studies Course Curriculum, there are some preparatory activities for teaching activities such as oral and local history, but it is seen that the name for these methods are not used. The aim of this study was to perform local history activities based on oral history and trips in `Yesterday, Today, Tomorrow` theme in 3rd grade Life Studies Course and to reveal the feelings and thoughts of students and teachers about these activities. In addition to this, homework of some students was examined in terms of their quality. The study was designed as a qualitative assessment of implementations and lasted seven weeks. The study group consisted of 2 elementary school teachers and 63 elementary school students continuing their education in Beykoz district of İstanbul province, Turkey. Data were collected by means of student diaries, open-ended questionnaire forms, homework of some students, semi-structured student interviews and semi-structured teacher interviews. The collected data were analyzed with content analysis techniques from qualitative analysis techniques. In addition to this, homework of some students was analyzed according to a rubric developed by the researcher. At the end of the study, it was seen that students always wanted to perform practices such as local history activities based on oral history and trips, but they liked local history activities based on trips more. On the other hand, teachers did not include these activities in their classes due to various reasons, but they wanted to implement them. The students and teachers believed that activities performed made it possible for students to improve their research skills and to identify the environment they lived in. Findings of this study showed that students had some problems about the researches they performed during activities. In addition to this, one of the difficulties experienced in this process was students' finding the person to be interviewed for oral history and getting tired during local history trips. The homework analyzed within the scope of this study showed that students were able to be considerably successful in these activities. In conclusion, findings revealed that the perceptions of students and teachers on local history activities based on oral history and trips were positive.