Etkili düşünme eğitimi programının dokuzuncu sınıf öğrencilerinin yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, dokuzuncu sınıf lise öğrencilerine yönelik `Etkili Düşünme Eğitimi` adlı bir psiko-eğitim programı hazırlamak ve bu programın öğrencilerin yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerine etkisini test etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma ile lise öğrencilerine gelecekleri ile ilgili kritik kararlar alacakları bu geçiş dönemini daha sağlıklı geçirebilmeleri için gerekli olan yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerinin kazandırılması amaçlanmaktadır.Bu genel amaç doğrultusunda 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı bir devlet okulunun 9. sınıfında eğitimine devam etmekte olan 12 deney, 12 kontrol gurubuna atanan 24 öğrenci ile çalışılmıştır. Araştırmada; araştırmacı tarafından geliştirilen Etkili Düşünme Eğitimi Programı'nın etkinliğini sınamak amacıyla Aksoy(2004) tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Yaratıcı Düşünme Becerisi Envanteri` ve Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Problem Çözme Becerileri Envanteri` kullanılmıştır. Deney gurubundaki öğrencilere yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirmek amaçlı 10 haftalık bir psiko-eğitim programı uygulanmış bu süre içerisinde Kontrol grubu herhangi bir eğitim almamıştır. Deney grubundaki öğrencilere program sonrasında araştırmacı tarafından geliştirilen programı değerlendirme formu da uygulanmıştır. Veri analizi SPSS-WINDOWS 21.0 paket programıyla yapılmıştır. Grupiçi ve gruplararası farklılıklar Mann Whitney U ve Wilcoxon testleriyle analiz edilmiştir. Anlamlılık düzeyi 0,05'tir. Araştırmanın modeli öntest sontest kontrol gruplu deneysel desendir. Yapılan araştırmanın sonuçları değerlendirildiğinde Etkili Düşünme Eğitimi Programı'nın öğrencilerin yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirdiği tespit edilmiştir.Bulgular yaratıcı düşünme ve problem çözme bağlamında geçmiş araştırmaların ışığında tartışılmıştır.

This research is held for the purpose of preparing a psycho-educational program for the ninth grade lycee students, named `Effective Thinking Training` and testing the effectiveness of this program in regard to creative thinking and problem-solving abilities. With this research it was aimed to equip high school students with creative thinking and problem solving abilities which they will need in this transition period that they are going to make critical decision about their lives. In line with this main aim, the sample is composed of 24 student(12 experimental, 12 control) who were studying at the 9th grade in an public school in the 2016-2017 academic year in İstanbul. In this study, `How Creative You Are?` inventory which was adapted to Turkish by Aksoy(2004) and Problem Solving Inventory which was adapted to Turkish by Şahin, Şahin and Heppner (1993) were used to test the effectiveness of `Effective Thinking Training` program. In this research a 10 week long psycho-educational program was performed to experimental group and during this time control group didnot take any of them. The experimental group also took `Evaluation Form` in which they evaluate the program that is prepared by the experimenter. SPSS for WINDOWS 21.0 was used for data analyses. The group differences were tested by Mann Whitney U and Wilcoxon Signed-Ranks Test. The level of meaningfulness is 0,05.This research is a kind of pretest posttest control group design. Finally, when the posttest scores of the students who participated to Effective Thinking Program was taken into account, it was found that intervention program was effective on enhancing students' creative thinking and problem solving abilities. The results were discussed in the light of previous research and in the context of creative thinking and problem solving skills.