Dönüşümcü liderlik ile örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerde örgütsel adaletin rolü: İSO işletmelerinde bir araştırma

Abstract

Ortak bir vizyon sunan, astlarına yön veren ve harekete geçiren dönüşümcü liderlerin işgörenlerin tutum ve davranışları üzerindeki etkilerinin hangi mekanizmalar aracılığıyla ortaya çıktığı yazında sıkça tartışılan konulardandır. Bu çalışmada dönüşümcü liderliğin, astların iş tatmini, örgütsel bağlılığı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde örgütsel adaletin aracı değişken olduğu varsayılmaktadır.Bunun için Türkiye'de İstanbul Sanayi Odası tarafından belirlenen en büyük 200 işletmedeki ikinci düzey yöneticiler örneklem hedefi olarak belirlenmiş ve 286 yöneticiden anket yoluyla elde edilmiş verilerden yararlanılmıştır. Öncelikle araştırma modelinde yer alan değişkenlerin faktör yapısını tanımlayabilmek amacıyla keşfedici faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amacıyla yapısal eşitlik modellemesi ile çoklu paralel aracılık etkisi analizleri gerçekleştirilmiştir. Yapısal eşitlik modellemesi ile dağıtım, işlem, etkileşim ve bilgi adaleti olmak üzere örgütsel adaletin dört boyutunun dönüşümcü liderlik ile iş tatmini, işten ayrılma niyeti ve örgütsel bağlılık arasındaki aracılık etkisi incelenmiştir. İş tatmini üzerinde dağıtım, etkileşim ve bilgi adaletinin, örgütsel bağlılık üzerinde etkileşim ve bilgi adaletinin, işten ayrılma niyeti üzerinde ise işlem adaletinin önemli değişkenler olduğu görülmüştür. Dönüşümcü liderlik örgütsel adaletin bütün boyutları ile güçlü bir şekilde ilişkilendirilmiştir. Aynı zamanda dönüşümcü liderliğin iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti üzerinde dağıtım, işlem, etkileşim ve bilgi adaletinin kısmi aracılık etkisi olduğu görülmüştür.

The process of transformational leaders? impact on followers attitudes and behaviours as sharing a compelling vision with followers, activating their higher-order values, raising their aspirations for high achievement is discussed frequently in literature. Organizational justice is assumed as a meadiator variable among the impact of transformational leadership on followers job satisfaction, organizational commitment and intention to quit in this study.Thus, second order managers among biggest 200 businesses in Turkey determined by İstanbul Chamber of Industry is taken as sample and the data used in this dissertation is gathered from 286 managers by survey. First of all, explanatory factor analysis and confirmatory factor analysis are conducted to determine the factor structure of the variables in the research model. Structural equation modelling and multiple parallel mediation analysis are used to define the relationships between variables. Organizational justice consisting of four dimensions; distributive, procedural, interactional and informational justice as meadiator variable among transformational leadership and organizational commitment, job satisfaction and intention to quit is examined via structural equation modelling. It is exerted that distributive, interactional and informational justice on job satisfaction, interactional and informational justice on organizational commitment, procedural justice on intention to quit are significant variables. Transformational leadership is related strongly to all organizational justice dimensions. At the same time, distributive, procedural, interactional and informational justice are partial mediators among transformational leadership and organizational commitment, intention to quit and job satisfaction.