Dil ile depresyon ve anksiyete ilişkisinde sosyal faktörlerin aracı etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı dil ile depresyon ve anksiyete ilişkisinde sosyal faktörlerin aracı etkisinin belirlenmesine yönelik olarak alanyazına dayalı şekilde önerilen bir modeli test etmektir.Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılında Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı liselerde öğrenim görmekte olan 535 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama amacıyla Dil ve Yaşantılar Arasındaki Boşluk Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri, İlişkilerle İlgili Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği, UCLA-Yalnızlık Ölçeği, Sürekli Öfke-Öfke İfade Tarzı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde SPSS ve LISREL istatistik programları kullanılmış ve Yapısal Eşitlik Modellemesinden yararlanılmıştır.Araştırma bulguları, modelde ele alınan bütün değişkenlerin birbirleriyle anlamlı ilişkiler içinde olduğunu göstermektedir. Araştırma sonunda yapılan model testinde önceden sunulan modelin doğrulandığı ve uyum değerlerinin yüksek olduğu görülmüştür. Modelde, lise öğrencilerinde dil ile depresyon ve anksiyete arasındaki ilişkinin her iki cinsiyet grubunda sosyal faktörler olarak belirlenen ilişki ve öfke aracılığıyla sağlandığı belirlenmiştir. Buna göre araştırmada dilin, ilişki ve öfke düzeyini anlamlı şekilde yordadığı; ilişkinin depresyon ve anksiyeteyi, öfkenin de depresyon ve anksiyeteyi anlamlı şekilde yordadığı tespit edilmiştir. Dil ile depresyon ve anksiyete arasında modelde doğrulandığı gibi dolaylı bir etki olduğu anlaşılmıştır. Bu model her iki cinsiyet grubunda aynı şekilde geçerlidir. Ulaşılan bu bulgular ilgili alan yazın çerçevesinde tartışılmış ve buradan hareketle araştırmacılara ve uygulayıcılara çeşitli öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Dil ve yaşantılar arasındaki boşluk, sosyal faktörler, depresyon, anksiyete, lise öğrencileri

The aim of this research was to test a model recommended based on the relevant literature in order to examine the mediating effects of social factors on the relationship between language and depression -anxiety.The study group of the research was composed of 535 students who attend the high schools affiliated to Van Provincial Directorate of Education in 2016-2017 educational year. The Gap between Language and Experiences Scale, the Brief Symptom Inventory, the Cognitive Distortions Scale for Relationships, the UCLA-Loneliness Scale, and the Trait Anger-Anger Expression Scale were used. To collect data the design of the study was survey method. In the analysis of the data, SPSS and LISREL statistical programs were utilized and Structural Equation Modeling was used.The findings of the study showed that all the variables discussed in the model were significantly related to each other. Specifically the model presented in the model test was validated and the model fit indices were high. In the model, the relationship between language, depression, and anxiety for both sexes was mediated through the relationship and anger, which were defined as social factors in both sex groups. According to this, in the research, it was determined that the language significantly predicted relationship and anger; the relationship predicted depression and anxiety; the anger significantly predicted depression and anxiety. An indirect effect proposed in the model between language and depression and anxiety was confirmed. This model validated for both sex groups. The findings were discussed in the context of the related literature and suggestions were presented for researchers and practitioners.Keywords: The gap between the language and experiences, social factors, depression anxiety, High School students