Emevi ve Abbasi devletlerinde Türkler

Abstract

EMEVİ VE ABBASİ DEVLETLERİNDE TÜRKLERGüner AYDOĞANErciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tezi, Ağustos 2012Danışman: Prof. Dr. Ali AKTANÖZETTürkler, İslam Dini'ne girmeden önce Araplarla ticari münasebetlerde bulunmuşlardır. Türkler, Hz. Peygamber'in hadislerinde de yer almıştır. Bu hadisler sahih olsun veya olmasın o devrin görüş ve düşüncelerini yansıtması bakımından tarihî değeri olan kıy-metli sözlerdir. Hz. Peygamber, Hendek Savaşı'nda Türk çadırını kullanmıştır. Araplar şiirlerinde ve darbı mesellerinde Türklerin yiğitlik ve kahramanlıklarından söz etmişler-dir.Müslüman Araplar İran'ı fethettikten (M.642-Nihavent Savaşı) sonra Türk ülkelerine yönelmişlerdir. Emevilerin iktidarları döneminde genellikle Türk-Arap ilişkileri mücadele şeklinde geçmiştir. Türkler doğal olarak memleketlerinde gördükleri Müslüman Araplara karşı çıkmışlardır. Böylece yaklaşık olarak yarım yüzyıl sürecek olan bir mücadele dönemi başlamıştır. Türkler savaş sanatında mahir bir millet olduğu için, Emevilerin son dönemlerine doğru askerî alanda görev almaya başlamışlardır. Türklerden bir kısmı İslamiyet'e girmelerine rağmen, onlardan da gayrimüslimlerde olduğu gibi vergi almaya devam etmişlerdir. Bu muamele Türklerin belli bir dönem İslamiyet'e soğuk bakmalarına neden olmuştur. Emeviler döneminde Arap olmayan diğer Müslümanlara da aynı muamele yapılmıştır.Türkler, Abbasilerin Emevi iktidarını yıkmasında aktif görev almışlardır. Abbasi Devleti'nin kuruluşunda ve Abbasi Devleti'ndeki iç isyanların bastırılmasında yoğun çaba harcamışlardır. Devlet içinde çıkan isyanlarda daima Abbasi halifelerinin tarafını tutmuşlardır. Bizans üzerine yapılan savaşlarda Türk asker ve komutanları da bulunmuşlardır. Türklerin ordu içindeki sayı ve nüfuzu arttıkça halifelik makamı üzerindeki etkileri de artmıştır. Öyle ki, kendi istedikleri adayı halifelik makamına çıkarmaya başlamışlardır. Bu durum, hem Arap halkını hem de halifeleri rahatsız etmeye başlamıştır.Mısır'a vali olarak atanan Türk komutanları devletçi bir geleneğe sahiptiler (Ahmed bin Tolun, Muhammed bin Tuğç). Bağımsızlıklarına düşkün olduklarından, zamanla Mısır'da Tolunoğulları ve İhşidiler Devletlerini kurmuşlardır. Ekonomiyi geliştirip Mısır'ı yeniden imar etmişlerdir. Hastane, cami, vakıf, medrese, su kanalları kurmuşlardır. Tarımı geliştirmeye çalışmışlar, Nil Nehri'nden daha iyi yararlanma yolunu aramışlardır. Bilim ve fennin ilerlemesi için çalışmalar yapmışlardır.

TURKISH PEOPLE IN UMMAYYAD AND ABBASI GOVERNMENTGüner AYDOĞANErciyes University, Institute of Social SciencesM.Lit. Thesis, August 2012Supervisor: Prof. Dr. Ali AKTANABSTRACTBefore participating in Islam, Turks had had commercial relations with the Arabs. Turks had taken place in the hadithes of the Prophet, as well. These hadithes, whether they are, true or not, are valuable expressions which have historical values from the point of view reflecting the vision and the thoughts of thatera. The Prophet Mohammad had used Turkısh tent at Hendek War. The Arabs had talked about Turks? bravery and heroism in their poems and proverbs.Muslim Arabs wentto wards to Turkish countries after they had conqvered Iran (M.642-Nihavend) war. During Emevians power, Turks-Arabians relations generally had passed with fight. Turks naturally had opposed to Muslim Arabs whom they had seen in their countries. Thus, fight term which will approximately go on half century had started. As Turks were expertnation in the art of war, they had taken place in the army field to wards the last term of Emevians. Although some of the Turk had participated in Islam, they went on taking taxes like Non-Muslims. This treatment caused that Turks lost enthusiasm for Islam in a certain period of time. In Emevians era, the same treatment was applied all of the nations who had been under the rule of Emevians.Turks actively played a role in demolishing Emevians? political power. Turks struggled intensively for founding of the state of Abbasid and suppressing internal rebellion in thestate of Abbasid. At there bellions which had been in the state, Turks had always sided with Abbasid? Caliphes. Turkish soldiers and commanders had taken place in the wars which had been done on Byzantine. As Turks? number and penetration in the army increased, so too influence on the Caliphin creased. There fore started to put the caliph on the chrone according to their demands. This situation had started to bother both Arabian people and the caliphes.Turkish commanders, who had come as governor of a province to Egypt (Ahmed bin Tolun, Muhammed bin Tuğç), had state control traditionand as they had been keen on their independence, they founded the states of Tolunoğulları and İhşidi in Egypt. They developed the economy in Egypt. They rebuilt Egypt. They founded hospitals, mosques, foundations, madrasas, water canals. They tried to develop agriculture in Egypt. They looked for beter utilizing ways from the Nile. They made studies for the improvement of Sciense and Technology.