Üniversite öğrencilerinin romantik ilişki doyumunu yordamada akılcı olmayan inançlar ve evlilik öncesi ilişki algılarının rolü

Abstract

Bu araştırmanın birinci amacı, üniversite öğrencilerinin romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançlarıyla evlilik öncesi ilişki algılamaları ve ilişki doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın diğer amacı ise üniversite öğrencilerinin romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançları, evlilik öncesi ilişki algılamaları ve demografik değişkenlerin ilişki doyumlarını ne oranda yordadığını belirlemektir. Araştırmanın grubu Hatay Mustafa Kemal Üniversitesinde öğrenim gören 299 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Üniversite öğrencilerinin cinsiyetleri, yaşları, fakülteleri, sınıfları, ilişki durumları ve ilişki süreleri hakkında bilgi almak amacıyla araştırmacı tarafından demografik bilgi formu geliştirilmiştir. Öğrencilerin romantik ilişkilerle ilgili inançlarını ölçmek üzere Sarı (2008) tarafından geliştirilen Romantik İlişkilerde Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği (RAİNÖ), evlilik öncesi ilişki algılarını değerlendirmek üzere Kalkan ve Kaya (2007) tarafından geliştirilen Evlilik Öncesi İlişkileri Değerlendirme Ölçeği (EÖİDÖ) kullanılmıştır. Ayrıca, üniversite öğrencilerinin ilişki doyumları Rusbult, Martz ve Agnew (1998) tarafından geliştirilen Büyükşahin, Hasta ve Hovardaoğlu, (2005) tarafından Türk kültürüne uyarlanan İlişki İstikrarı Ölçeği'nin (İİÖ) İlişki Doyumu (İD) alt boyutu ile ölçülmüştür.Öğrencilerin ilişki doyumlarının yordayıcılarını belirlemek amacıyla Hiyerarşik Çoklu Regresyon Analizi uygulanmıştır. Regresyon analizi sonucunda anlamlı çıkan yordayıcılara göre anlamlı bir fark olup olmadığını test etmek üzere tek yönlü varyans analizi ve t-testi hesaplamaları kullanılmıştır.Yapılan analizler sonucunda; bireylerin ilişki durumu, RAİNÖ'nün `Aşırı Beklentiler`, `Farklı Düşünmek` , `Cinsiyet Farklılıkları` alt boyutları ve EÖİDÖ'nün `Dini Değerler`, `İletişim`, `Arkadaş İlişkileri`, `Aile İlişkileri` alt boyutlarının ilişkiden algılanan doyumu anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Bunun yanında, flört dönemindeki bireylerin ilişki doyumlarının sözlü ve nişanlı bireylere oranla daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, RAİNÖ'nün `Aşırı Beklentiler` alt boyutundan alınan puanlar yükseldikçe ilişki doyumunun yükseldiği, `Farklı Düşünmek` ve `Cinsiyet Farklılıkları` alt boyutlarından alınan puanlar yükseldikçe de ilişki doyumunun düştüğü belirlenmiştir. Son olarak, yapılan analizler sonucunda EÖİDÖ'nün `Dini Değerler`, `İletişim`, `Arkadaş İlişkileri` ve `Aile İlişkileri` alt boyutlarından alınan puanlar yükseldikçe ilişki doyumunun yükseldiği belirlenmiştir.Anahtar Kelimler: Romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançlar, evlilik öncesi ilişkileri değerlendirme, ilişki doyumu, üniversite öğrencileri.

The first aim of this research is to examine the relation between irrational beliefs of university students related with romantic relationships and their perceptions related with premarital relationship and relationship satisfactions. The second aim of this research is to determine the rate of how university students' relationship satisfactions are predicted by their level of irrational beliefs related with romantic relationship, perceptions related with premarital relationship and demographic variables.The research group consists of 299 university students having education in Hatay Mustafa Kemal University. Demographic information form was developed by the researcher in order to obtain information about university students' gender, age, department, class, relationship status and relationship duration. Irrational Romantic Relationship Beliefs Inventory (IRRBI) which was developed by Sarı (2008), was used to measure the beliefs of university students about romantic relationships and in order to evaluate the perceptions of students about premarital relationship, Premarital Relationship Assesment Scale (PRAS) developed by Kalkan and Kaya (2007) was used. Furthermore, the relationship satisfaction of university students was measured by Relationship Satisfaction sub dimension (RS) of Relationship Stability Scale (RSS) developed by Rusbult, Martz and Agnew (1998) and was adapted to Turkish culture by Büyükşahin, Hasta and Hovardaoğlu, (2005).In order to determine the relationship satisfaction precursors Hierarchic Multiple Regression Analysis was used. In order to test whether there is a significant difference at the end of regression analysis according to significant precursors, one way ANOVA and t-test calculations were made.At the end of analyses made, it was understood that excess expectations, different thinking, gender differences which are sub dimensions of IRRBI and religious values, communication, friend relationships, family relationships sub dimensions of PRAS predicts relationship satisfaction significantly. Besides, it was determined that relationship satisfaction of individuals during flirting period was found to be higher compared to engaged individuals. Besides as the points taken from excess expectations sub dimensions of IRRBI increases, relationship satisfaction also increases and as the points taken from different thinking and gender differences sub dimensions increase, relationship satisfaction decreases. Finally as a result of the analyses made, it was determined that as the points taken from religious values, communication, friend relationships and family relationships sub dimensions of PRAS increase, relationship satisfaction also increases. Key Words: Irrational beliefs related with romantic relationship, premarital relationship assessment, relationship satisfaction, university students.