Kazak Türkçesinde yansıma yoluyla ortaya çıkan söz varlığı

Abstract

Uzun yıllardan beri dil tartışmalarına konu olan ve dil bilimi alanında halen araştırılmayı gerektiren birçok konu bulunmaktadır. Bu konulardan birisi de, yansıma kelimelerdir. Bu nedenle tezimizde Türk lehçeleri arasında Kuzey-Batı (Kıpçak) grubunda yer alan Kazak Türkçesinde yansıma yoluyla ortaya çıkan söz varlığı üzerine bir çalışma hazırladık.Kazak Türkçesinde yaygın olarak kullanılan yansıma kökenli kelimeleri farklı açılardan ele aldığımız bu çalışma altı bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızın sistemini belirlerken Kazakistan?da hazırlanmış olan tezleri ve gramer kitaplarını ele alarak yola çıktık. Öncelikle Kazakistan?da yayımlanan Kazak Dili ders kitaplarında ki yansıma başlığı altında yer alan kelimelerin bir listesini çıkardık. Bu yolla elde ettiğimiz kelimeleri dört farklı sözlükten tarayarak aynı kökten türeyen kelimelere ve bu kelimelerin anlamlarına, hangi durumlarda kullanıldıklarına ulaştık. Daha sonra yansıma yoluyla ortaya çıkan söz varlığını sözlük haline getirdik. Oluşturduğumuz sözlükte yer alan kelimeleri inceleyerek yansıma kelimelerin ses, yapı, anlam, görev bakımından özelliklerine ve türetilirken hangi eklerin yer aldığına dair tespitlerde bulunduk.Anahtar Kelimeler: Kazak Türkçesi, yansıma kelimeler, yelikteviş sözder, yansımalar.

For many years there have been many issues subject to language debates and are to be researched in the field of linguistics. One of these issues is the reflection words. Therefore in our thesis, we have prepared a study on the presence of the words emerging by reflection in Kazakh Turkish which is in North-West (Kipchak) language group among Turkish dialects. This paper consists of six chapters in which we have discussed commonly used reflection words from different points of view. We have started our study systematically by addressing the thesis and grammar books prepared in Kazakhstan. First, we have made a list of words under the heading of reflection in the Kazakh language course books. By searching the words we have obtained by this way in four different dictionaries we have reached the words derived from the same root and the meanings of these words, and in which circumtances they are used. Then, we have made a dictionary for the presence of the words emerging through reflection. Searching the words in the dictionary we have made, we determined the characteristics of these reflection words? sounds, structures, meaning and tasks, and the suffixes which are involved in the derivation of these words. Keywords: Kazakh Turkish, reflection words, yeliktevis sozder, reflections