Edebiyatta batılılaşma teması — Küçük Bey – Araba Sevdası örneği

Abstract

EDEBİYATTA BATILILAŞMA TEMASI — KÜÇÜK BEY – ARABA SEVDASI ÖRNEĞİErciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tezi, Mayıs 2014Danışman: Doç.Dr.A. Volkan ERDEMİRÖZETBu çalışmada XIX. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu ve Japonya'da başlayan Batılılaşma hareketlerinin topluma yansımasının yazınsal metinler üzerinden incelenmesi temel alınmıştır. İncelenmek için seçilen eserler Recaizade'nin Araba Sevdası eseriyle Sōseki'nin Küçük Bey 『坊ちゃん』(Botchan) eserleridir. Tanzimat Dönemi (1839 – 1876) Osmanlı tarihinde Batılılaşma hareketlerinin yoğun olarak yaşandığı dönemlerden biridir. Japon tarihin de ise Meiji Dönemi (1868 – 1912) dikkat çeker. Her iki ülkeyi de bu yenilenme sürecinde birleştiren nokta ise Batı'dır. Her iki ülke de birbirlerine yakın zamanlarda Batı ülkelerini model alarak aydınlanma sürecine girmiştir. Bu tez çalışmasında söz konusu süreç içerisinde Japonya ve Osmanlı'da toplumsal, kültürel, siyasal ve askeri alanlardaki Batı etkisi / Batılılaşma yazınsal metinler üzerinden incelenmiştir. Batılılaşma teması tarihsel süreç ve olaylar çerçevesinde toplumun aynası edebi eserlerin karşılaştırılması yöntemi kullanılarak incelenmiştir.Sonuç olarak her iki eserde de hızla gelişen Batı ülkelerinin tanınmasının gerekliliğinin vurgulandığı, yazarların Batıdan gelen teknolojiye, bilime ülkelerine faydalı olacak yeniliklere soğuk bakmadıkları ancak Batılı hayatı yaşamaya özenme uğruna milli değerlerden uzaklaşmanın ülke halkı için zararlı olacağı mesajının verildiği anlaşılmıştır. Batı'ya pragmatist bakış açısıyla yaklaşılmasının elzem olduğu da yazarlar tarafından vurgulanmaktadır.Anahtar Sözcükler: Natsume Sōseki, Recaizade Mahmud Ekrem, Batılılaşma, Küçük Bey, Araba Sevdası

THEME OF WESTERNIZATION IN BOTCHAN AND ARABA SEVDASINihan ATLIErciyes University, Social Sciences InstituteMaster's Theses, May 2014Supervisor: Associate Prof. Ali Volkan ERDEMIRABSTRACTIn this study, the effects on the Osmanlı and Japanese societyof the Westernisation which started in the XIX. century has been taken as base of analyzation.The works that were chosen to be examined are Recaizade's Araba Sevdasi and Sōseki's 『坊ちゃん』Botchan.The Tanzimat Period (1839 - 1876) is one of the periods in Osmanlı historywhere Westernisation movements are mostly seen. But in the Japanese history,the Meiji Period (1868 - 1912) draws attention. The one thing that combinesthese two countries during their renewal process is the West. Both countries,within near times to each other,have used the West as a role model duringtheir enlightment processes. In this thesis work, the Western impact / Westernisation on the cultural, social, political and military areas ofTurkey and Japan have been examined. The method of comparing with the mirrorof a society -literary works- has been used to examine the historical proccesof Westernisation.Consequently, it is understood that both works emphasize the fast improving Westshould be recognized, the authors give the message that they didn't waryabout the Western technology, and that it would be useful for their sciencesand country but, they emphasize that staying far from national values for thesake of Western life would be harmful for the country's people. It is alsoemphasized by the authors that it is essential the it is looked at the Westwith a pragmatist view.Key Words: Natsume Sōseki, Recaizade Mahmud Ekrem, Westernisation, Botchan,Araba Sevdası