11. sınıf öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek düzeyleri ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, farklı lise türlerinde eğitim-öğretime devam eden 11. sınıf öğrencilerinin aile, arkadaş ve öğretmenden algıladıkları sosyal destek düzeylerinin, bu öğrencilerdeki sosyal beceri düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını farklı değişkenlere göre incelemektir. Araştırma evrenini Gaziantep ilindeki ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 11. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi ise Şahinbey ve Şehitkâmil ilçelerindeki ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 473 11. sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri ?Sosyal Beceri Envanteri?, ?Algılanan Sosyal Destek Ölçeği? ve araştırmacı tarafından geliştirilen ?Kişisel Bilgi Formu? ile elde edilmiştir. Araştırmanın verileri tek yönlü varyans analizi, bağımsız örneklem t-testi ve korelasyon analizi tekniği ile elde edilmiştir. Analizler SPSS 15.00 paket programı aracılığıyla yapılmıştır. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda, aileden algılana sosyal destek düzeyi okul türüne (yüksek sınav puanıyla öğrenci alan liseler lehine) göre farklılık göstermekte fakat cinsiyet ve doğum sırasına göre farklılık göstermemektedir. Arkadaştan algılanan sosyal destek düzeyi, cinsiyet değişkenine göre (kızlar lehine) anlamlı farklılık göstermekte fakat okul türü ve doğum sırasına göre farklılık göstermemektedir. Öğretmenden algılanan sosyal destek düzeyi ise, okul türü ve cinsiyet (kızlar lehine) değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir; fakat okul türü değişkenine göre herhangi bir farklılık göstermemektedir. Duyuşsal anlatımcılık ve sosyal kontrol sosyal beceri alt boyutu kızlarda, duyuşsal duyarlılık sosyal beceri alt boyutu ise erkek öğrencilerde daha yüksek bulunmuştur. Duyuşsal kontrol, sosyal anlatımcılık ve sosyal duyarlılık sosyal beceri alt boyutları cinsiyete göre farklılaşmamaktadır. Sosyal beceri alt boyutları okul türüne göre de farklılık göstermemektedir. Duyuşsal kontrol sosyal beceri alt boyutu 3 ve 5. Çocuklarda daha yüksek, sosyal anlatımcılık sosyal beceri alt boyutu ise 4 ve 5. Çocuklarda daha yüksek olarak bulunmuştur. Aileden algılanan sosyal destek ile duyuşsal anlatımcılık, duyuşsal kontrol ve sosyal kontrol sosyal beceri alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Arkadaştan algılanan sosyal destek ile duyuşsal anlatımcılık ve sosyal kontrol sosyal beceri alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki, duyuşsal duyarlılık ve sosyal anlatımcılık sosyal beceri alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öğretmenden algılanan sosyal destek ile duyuşsal anlatımcılık ve sosyal kontrol sosyal beceri alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki, sosyal anlatımcılık sosyal beceri alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Sosyal destek, algılanan sosyal destek, sosyal beceri

The purpose of this study is to investigate the relationship between the level of social support that 11th grade students studying in different school and supported by their families, friends and teachers and social skill levels of these students with regard to various variables. The population is comprised of 11th grade students studying in secondary schools in Gaziantep. The sample of the study consisted of 473 11th grade students studying in secondary school in Şahinbey and Şehitkamil districts of Gaziantep. Research data were collected via Social Skill Inventory, Perceived Social Support Scale and Personal Information Form which was developed by the researcher. The data were analyzed through one way analysis of variance (ANOVA), independent samples t-test and pearson correlation techniques. Analyses were performed using SPSS 15.00 packet program. As a result of the analyses, it was found that perceived social support from family varied according to school type (in favor of the schools accepting students with high exam scores), but it did not vary according to gender and birth order. The level of perceived social support from friends varied according to gender (in favor of female students), but it did not vary according to school type and birth order. The level of perceived social support from teachers varied according to school type and gender (in favor of female students), while it did not differ according to school type. Affective expressivity and social control sub-dimensions of social skill were found to be higher for female students, while social sensitivity sub-dimension of social skill was higher for male students. Affective control, social expressivity and social sensitivity sub-dimensions of social skill did not vary according to gender variable. Sub-dimensions of social skill did not vary according to school type too. Affective control sub-dimension of social skill was higher for 3th and 5th order children. On the other hand, social expressivity was higher for 4th and 5th order children (birth order). A positive and significant relationship was found among perceived social support from family, affective expressivity, affective control and social control sub-dimensions of social skill. A positive and significant relationship was found among perceived social support from friends, affective expressivity and social control sub-dimensions of social skill. However, a negative, significant relationship was found between affective sensitivity and social expressivity sub-dimensions of social skill. A positive and significant relationship was found among perceived social support from teachers, affective expressivity and social control sub-dimensions of social skill, but a negative, significant relationship was found between perceived social support from teachers and social expressivity sub-dimension of social skill. Key words: Social support, perceived social support, social skill