Üniversite öğrencilerinin sosyal sorumluluk temelli liderlik becerilerinin geliştirilmesine yönelik deneysel bir çalışma

Abstract

Bu tezin amacı araştırma kapsamında oluşturulan Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik (SSTL) Eğitim Programının üniversite öğrencilerinin sosyal sorumluluk, liderlik, vatandaşlık, değişim oluşturma, ortak amaç etrafında işbirliği halinde uyumlu bir şekilde çalışma, kendini tanıma gibi davranışlarına etkisini incelemektir. Tez SSTL becerilerinin öğrenciye kazandırılması açısından önemli görülmektedir.Bu çalışma dört aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada SSTL ölçeği Türkçeye uyarlanarak ölçeğin geçerlik, güvenirlik ve norm çalışmaları yapılmıştır. İkinci aşamada SSTL ölçeğinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi yapılmıştır. Üçüncü aşamada 12 haftalık Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik Eğitim Programı hazırlanarak deney grubu oluşturulmuş ve öğrencilere eğitim verilip eğitimin öğrencilere etkisi belirlenmiştir. Dördüncü aşamada ise deney grubunda bulunan üniversite öğrencilerinin almış olduğu eğitimin değerlendirmesi yapılmıştır. Programın değerlendirilmesi amacıyla eğitim alan öğrencilerle görüşme yapılmıştır. Çalışma hem nicel hem nitel araştırmadan oluşan karma araştırma deseni (mixed method design) olarak tasarlanmıştır. Çalışma grubu olarak 2013-2014 eğitim öğretim yılında Kilis 7 Aralık Üniversitesi öğrencileri seçilmiştir. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin SSTL algı ve alt boyutlarına yönelik algıları ile cinsiyet, fakülte, anne-baba eğitim düzeyi, öğrenci topluluklarına üyelik durumu, öğrenim durumu, sınıf düzeyi, yaşanılan yer ve bölge arasında anlamlı farklılık olduğu ancak yaş grupları ile herhangi bir anlamlı farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuca göre eğitim programını alan öğrencilerde eğitimi almayan öğrencilere göre Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik algıları ve alt boyutlardan Medeni Tartışma, Değişim, Uyum, İşbirliği, Sorumluluk ve Vatandaşlık boyutlarında anlamlı farklar bulunmuştur. Verilen eğitim programının ardından öğrencilerle yapılan görüşmeler sonucunda eğitim programının öğrencilerin işbirliği halinde daha etkin çalışmalarına, bir gruba liderlik etme becerilerini kazanmalarına, yaşadıkları toplum için bir farklılık oluşturma isteğinin oluşumuna katkı sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu tez kapsamında yapılan araştırmalar sonucunda öğrencilerin bir gruba liderlik etme becerilerinin ve sosyal sorumluluk bilincinin gelişmesinde eğitimin etkili olduğu ve bu şekilde verilen eğitimlerle üniversite öğrencilerinin topluma daha fazla katkı sağlayacak etkinliklere katılımının artırılarak toplumsal değişime liderlik etme becerilerini geliştirmeleri önemli görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Sosyal Değişim Modeli, Sosyal Sorumluluk Temelli Liderlik, Eğitim Programı

The aim of this study was to examine the effects of the socially responsible leadership (SRL) education program, which was established as a part the research, about the university students' behaviors such as consciousness of self, social responsibility, leadership, citizenship, creating change in a manner of harmonious cooperation, and cooperating around a common purpose.This study consists of four stages. In the first stage, the socially responsible leadership scale was adapted to Turkish and its validity, reliability, and norm studies were carried out. In the second stage, the socially responsible leadership scale was examined in terms of demographic variables. In the third stage, a twelve week socially responsible leadership program was applied to the participants and examined its effects on the students. In the fourth stage, the education received by the students was evaluated. The students were interviewed to evaluate the effectiveness of the program.The research was a mixed method design that consists of both quantitative and qualitative research patterns. The students from Kilis 7 Aralık University and some other universities located in different regions of Turkey in the academic year of 2013-2014 were selected as a working group. As a result of the study, it has been found that there is a significant difference between student's SRL perceptions, its dimensions and gender, department, parents' education, status of membership to student clubs, year in the study, hometown, and the location of home university. It was also found out that here is no significant difference within the age groups.According to the results of the study, a significant difference was found among the students, who received the program and who did not in terms of socially responsible leadership perceptions and its dimensions such as controversy with civility, change, compliance, collaboration, accountability, and citizenship.As a result of the analysis of the interviews after the application of the program, it has been found out that the program helps the participants gain the ability to lead a group, desire to make a change for the society they live in, and make them to work more effectively when they study collaboratively. The results of the study indicate that the training program is effective to improve the student's ability to lead a group and the consciousness of social responsibility. It is important to conclude that the students can lead to social change in the society by having SRL and such training. Key words: The Social Change Model, The Socially Responsible Leadership, Education Program