İnflamatuar barsak hastalarında aşil entezopati ve vitamin D düzeyi

Abstract

Ülseratif Kolit (ÜK) ve Crohn Hastalığı (CH) ekstraintestinal manifestasyonlarla (EİM) seyredebilir. En sık görülen EİM'lerden birisi de spondiloartropatilerdir. Spondiloartropatinin (SpA) kardinal semptomlarından birisi entezopatidir. Manyetik rezonans ve ultrasonografi (USG) ile entezopati saptanan hastaların çoğunun asemptomatik olduğu bildirilmiştir. Bu nedenle entezopatinin tanısında radyolojik görüntüleme yöntemleri ön plana çıkmıştır. USG'nin entezopati tanısında geçerliliği birçok çalışmada kanıtlanmıştır. Vitamin D (Vit D) klasik vitaminlerden farklı olarak vücudumuzda sentezlenmekte dolayısıyla bir hormon olarak kabul edilmektedir. Vit D düzeyi ile entezopati arasında bir ilişki olup olmadığı bilinmemektedir. Biz çalışmamızda İBH hastalarında entezopatiyi, en sık görüldüğü bölge olan aşil bölgesini USG ile değerlendirerek saptamayı ve Vit D düzeyini çalışmayı planladık. Böylece entezopati, Vit D düzeyi ve İBH'nın klinik, labaratuar ve endoskopik parametreleri arasında ilişki olup olmadığını araştırmayı amaçladık.Çalışmaya İBH tanısıyla izlenen 100 hasta (52 ÜK ve 48 CH) ve 30 sağlıklı kontrol grubu dahil edildi. Hasta grubunda toplam 51 erkek (yaş ortalaması 37.2±11,4), 49 kadın (yaş ortalaması 40.1±12,2) vardı. Kontrol grubu yaş ve cinsiyet açısından hasta grubuna benzerdi. Kontrol grubunda entezopati saptanmaz iken hasta grubunda 25 hastada (%25) saptandı. Bunlardan sakroiliiti de saptanan 6 hastanın ileri değerlendirilmesinde Ankilozan Spondilit tanısı konularak tedavileri düzenlendi. OMERACT skoru hasta grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak daha yüksekti (p<0.001). ÜK ve CH grubunu OMERACT skoru açısından karşılaştırdığımızda anlamlı bir fark yoktu. Hastaların alt grup analizinde ise klinik aktivitelerine göre gruplandırıldıklarında, OMERACT skoru şiddetli hastalıkta anlamlı olarak daha yüksekti (p:0.044). Hasta ve kontrol grubu arasında Vit D düzeyi karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu. ÜK ve CH hastalarının Vit D düzeyi karşılaştırıldığında; CH olanlarda Vit D eksikliği olanların yüzdesi daha fazla olmakla birlikte bu fark istatistiksel anlama ulaşmıyordu (p=0.078). Hastalar hastalık aktivitesine göre gruplandığında; hastalık aktivitesi ile Vit D düzeyi arasında negatif yönde bir korelasyon olduğu görüldü (p:0.031).Sonuç olarak İBH hastalarında; endoskopik olarak aktif hastalıkta ve klinik olarak şiddetli hastalıkta USG ile belirlenen aşil entezopati sıklığı ve OMERACT skoru artmıştır. USG asemptomatik İBH ilişkili SpA hastalarının tanısında faydalı olabilir. Hasta grubunda Vit D düzeyi kontrol grubuna göre farklı çıkmamakla birlikte daha ciddi hastalıkta daha düşük düzeydedir. İBH hastalarında özellikle Vit D'nin eksikliği, tedavi ve takipteki olası rolüne ilişkin çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar kelimeler: İnflamatuar barsak hastalığı, aşil entezopatisi, D vitamin

Ulcerative Colitis (UC) and Chron's Disease (CD) may be complicated with extraintestinal manifestations (EIM). One of the most common EIM is spondyloarthropathies. Enthesopathy is a cardinal feature of spondyloarthropathy (SpA). Patients having enthesopathy diagnosed by magnetic resonance imaging and ultrasonography (USG) are generally asymptomatic. Therefore, radiologic imaging systems become widely used in the diagnosis of enthesopathy. Reliability of USG in the diagnosis of enthesopathy is proved in many studies. Vitamin D (Vit D) unlike other vitamins is accepted as a hormone because of its beeing synthesised in human body. It is unknown whether there is a relation between Vit D level and enthesopathy, or not. We planned to determine enthesopathy by USG in the achilles enthesis where enthesopathy is seen mostly and to study Vit D level. Thus the present study aimed to investigate the relation between enthesopathy, Vit D level and clinical, endoscopic and labarotory features of IBD.The study consisted of 100 IBD (52 UC and 48 CD) patients and 30 healthy volunteers. In patient group there was 51 men ( mean age 37.2±11.4), 49 women (mean age 40.1±12,2). The age and the gender profile of control group is similar to patient's group. In control group, there was no enthesopathy but entesopathy was diagnosed in 25 (25%) patients. Out of them who had sacroileitis were further evaluated and 6 patients were diagnosed as ankylosing spondylitis and their treatment was modified. OMERACT score was significantly higher in patients than control group (p<0.001). However there was no difference between UC and CD groups. When subgroup analysis of patients according to their clinical activity was done, OMERACT score was statistically higher in patients with active disease (p=0.044). There was no difference between control group and patients for Vit D levels. Although CH group seems to be having lower Vit D levels compared to UC group, this wasn't statistically important. When patients were grouped according to their disease activity a negative correlation was noted between Vit D level.In conclusion; the frequency and OMERACT score level of achilles enthesopathy were higher in IBD patients, particularly in active diasese. USG can be usefull in the diagnosis of asymptomatic IBD related SpA patients. Vit D level was not statistically different between patients and control group but it was lower in patients with clinically active disease.There is strong need for more studies aiming to determine the role of Vit D in the treatment and follow up IBD these patients.Key words: Inflammatory bowel disease, achilles enthesopathy, Vitamin D