Türkiye`de girişimci üniversitenin oluşturulmasına ilişkin bir model önerisi ve uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada yükseköğretimin yeni bir yapılanması girişimci üniversite kavramı üzerinde durulmuştur. Girişimci üniversite, teknoloji transfer ofisleri, kuluçka merkezleri üniversite temelli teknoparklar yoluyla teknolojinin ve bilimsel bilginin akademiden endüstri sektörüne doğrudan aktarımını sağlayan ve girişimcilik eğitimi ile de endüstri sektörüyle dolaylı bağlantılar kuran çok katmanlı bir yapıdır. Girişimci üniversite, geleneksel üç rolünü -eğitim, araştırma ve topluma hizmet- yeni bir yaklaşımla sürdürür. Bu şu anlama gelmektedir, eğitim ve araştırma yapmanın yanı sıra kurumsal olarak girişimci üniversite, teknoloji transfer merkezleri, araştırmaya dayalı patent ve lisans hakları elde eder. Girişimci üniversite, bilimsel araştırmalardan elde edilen sonuçları direk mal ve hizmete çevirerek karşılığında maddi kazanç sağlar ve böylelikle hem kendine ve hem içinde bulunduğu topluma hizmet eder. Aynı şekilde girişimci üniversite, hızla değişen işletme dünyasına bir cevap olarak, iş dünyasının küresel çağda karşılaştığı git gide artan karmaşık sorunlara çözümler bulabilecek niteliklere sahip mezunlar yetiştiren üniversitelerdir. Burada girişimci üniversitenin hedef kitlesi sanayi sektörü ve işletme dünyasıdır. Bu çalışmada, ülkemize uygulanabilecek bir girişimci üniversite modeli ortaya konmuştur. Önerilen model, alt boyutları bulunan yerleşke olanaklarının değerlendirilmesi, akademik ve idari yönetim, devlet boyutu, finansman boyutu, eğitim-öğretim faaliyetleri, sektörle işbirliği (ticarileşme) gibi altı temadan oluşmaktadır. TÜBİTAK'ın 2014 Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi'ne giren ilk 50 üniversite bu çalışmanın evrenini oluşturmaktadır. Bu endeksten amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenen 12 üniversitede görevli ve ilgili alanda yayınları bulunan 12 öğretim üyesi ile modelin uygulanabilirliğini değerlendirmek amacıyla yüzyüze görüşmeler yapılmıştır. Yapılan değerlendirmelerde önerilen girişimci üniversite modelin uygulanabilir olduğu görülmüş, ancak ülkemizde yasal, mali, idari kısıtlamalar nedeniyle girişimci üniversite modelinin tam olarak uygulanamayacağı ifade edilmiştir.Anahtar kelimeler: Girişimci üniversite, Üçüncü kuşak üniversite, Multiversite, Üniversite-sanayi işbirliği, İnovatif üniversite.

In this study it has been focused on entrepreneurial university trend which has been very popular especially for a few decades. Entrepreneurial university interlinks its three missions: education, research and serving society. That has meant partly having in a university structure besides traditional education and research functions a technology transfer office (TTO) and active patenting of own research results by the university. That means also creating entrepreneurial competencies and mind set among university members, active position to production and implementation of university knowledge for prosperity of society and entrepreneurial environment inside and around the university supporting knowledge transfer. The concept of entrepreneurial university emerged as a response to a fast changing business environment and to the necessity to delivered graduates more capable to solve more and more complex problems that business face in the era of globalization. Here the target audience of the entrepreneurial university is industry and business world, and the cultivation of qualified manpower to do work in this area is directed to enter the entrepreneurial university of the field. In this study it has been revealed a entrepreneur model that can be applied in universities in the country. The proposed model consists of six themes and their sub-categories. These themes are: evaluation of campus facilities, academic and administrative management, government effect, financing, educational activities, industry cooperation (commercialization) Within the first 50 universities 2014 Index of Entrepreneurial and Innovative University announced by TUBITAK to the public is the population of this study. This index is determined by the method of sampling for 12 university officials and face to face interview was conducted to evaluate the applicability of the model with 12 lecturers having publications in the relevant field. It has been expressed that applicability of proposed third generation (entrepreneurial) university model has been shown to be applicable, but in our country, due to the legal, financial and administrative constraints entrepreneurial university model may not fully be implemented.Key words: Entrepreneurial university, Third generation university, Multiversity, University-industry collabration, Innovative university.