Sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğindeki profesyonelliğe ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Hatay ili örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin mesleklerindeki profesyonelliğe ilişkin görüşlerinin ne olduğuna, mesleğe ve meslektaşlarının profesyonelliğine ilişkin görüşlerinin ne olduğuna, profesyonel bir öğretmende olması gereken unsurlara, profesyonelliklerini etkileyen unsurlara ve profesyonelleşme süreçlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin ortaya çıkarılmasıdır. Araştırma nitel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubu 17 öğretmenden oluşmaktadır ve bu çalışma grubu maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi belirlenmiştir. Araştırmada çalışma grubunda yer alan 17 öğretmenle yüz yüze görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşme yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak yapılmıştır. Araştırma bulgularında ise, öğretmenlerin profesyonellik tanımlamaları literatürdeki tanımlarla uyumlu olduğu görülmüştür. Demografik özelliklere göre profesyonellik tanımlamalarında ise kadın öğretmenlerin daha çok duyuşsal alanı ön plana alan ifadeler kullandığı, erkek öğretmenlerin ise daha çok kuralları izleme, alanında ilerleme gibi tanımları kullandıkları görülmüştür. Öğretmenlerin çoğunluğu mesleklerini profesyonel bir meslek olarak görmekte iken, meslektaşlarını yarı profesyonel olarak gördükleri ortaya çıkmıştır. Profesyonel öğretmende olması gerekenlerin ise öğretmen bilgisi, kişisel ve mesleki özellikleri ile ifade edilmiştir. Profesyonelliğe katkısı olan etkenlere, sırası ile eğitim ve seminerlere, teşvikler, statü, kariyer sistemine değinilmiştir. İş tatminsizliği, yasalar, program ve ders kitaplarına bağlı kalma gibi durumların profesyonelliğe olumsuz etkisi ifade edilmiştir. Öğretmenlerin çoğu profesyonelliğin bir süreç ile oluşacağını ifade etmektedir. Bu süreci etkileyen faktörlere değinerek; alınan eğitimlerin etkili olduğuna, deneyimlere, kişinin çabasına ve seçim kriterlerindeki olumsuzlara yönelik görüş bildirmişlerdir. Elde edilen bulgular literatür ile tartışılarak uygulamaya ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Profesyonellik, Öğretmenlik Mesleği, Öğretmen, Profesyonelleşme süreci

This study aims at revealing classroom teachers' views regarding their job, professionalism in their job, and their colleagues' professionalism. It also explores classroom teachers' views about the qualities a professional teacher should have, the factors that affect their professionalism and the views regarding their professionalism processes. The present study is a qualitative study. The participants were 17 classroom teachers determined by maximum variation sampling. A face-to-face interview method was conducted using a semi-structured interview form. The findings showed that the participants' definitions of professionalism matched with literature data. While defining professionalism, female teachers used affective concepts whereas male teachers used definitions like following the procedure and professional progress. Whereas most of the teachers regarded their job as a professional job, they regarded their colleagues as half-professionals. Participants reported teacher knowledge, personal and professional characteristics as the qualities a professional teacher should possess. Issues like incentives towards training and seminars, status and career systems were respectively mentioned as factors contributing to professionalism. Job dissatisfaction, laws, dependence on the program and course books were stated as detrimental to professionalism. Most of the teachers stated that professionalism would occur as a result of a process. Mentioning the factors that affect this process, they stated that the trainings they had received were effective, and expressed their opinions regarding experiences, personal effort and the negatives of choice of criteria. The findings were discussed within the literature, and suggesstions were put aside for researchers at the end.Key Words: Professionalism, Teaching Profession, Teacher, Professionalism Process