Kadın okul yöneticilerinin yıldırma (Mobbing) kavramına ilişkin görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı yıldırma davranışlarına, taraflarına ve süreçlerine ilişkin detaylı bir inceleme yapmak ve bu konuda bir anlayış geliştirmek üzere eğitim örgütlerinde yönetici olarak görev yapan kadın okul yöneticilerinin yıldırma (mobbing) olgusuna ilişkin görüşlerini tespit etmektir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) yaklaşımı ile desenlenen araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme protokolü kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları 2016-2017 eğitim öğretim yılında Gaziantep ili Şahinbey ve İslâhiye ilçelerinde görev yapmakta olan 20 kadın okul yöneticisidir. Yüz yüze görüşmelerden elde edilen veriler içerik analizi yöntemine tabi tutulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre; yıldırmayı çalışma hayatının bir bileşeni olarak gören kadın okul yöneticileri bu yöndeki tecrübelerini önemli ölçüde cinsiyet temelli olarak anlamlandırılmaktadırlar. Daha çok amir konumundaki karşıt cinslerden yıldırmaya maruz kalan katılımcılar bu kimselere ilişkin çeşitli özelliklere, bağlamsal koşullara ve kültürel normlara dikkat çekmişlerdir. Ayrıca formal veya informal yollarla mücadele etme ve sosyal destek almanın yıldırma ile başa çıkma sürecinde öne çıkan faktörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcılar yıldırmanın önlenmesi için bireyin psikolojik olarak desteklenmesine, önlemsel düzenlemelere ve gelişimsel uygulamalara işaret etmişlerdir. Araştırma sonuçlarının tartışılmasının akabininde bazı önerilere yer verilmiştir.

The aim of this study is to determine the opinions of women working as administrative staff in educational institutions about the phenomenon of mobbing to conduct a detailed investigation and to develop a detailed understanding of mobbing behaviors, their parties and processes. It was designed according to the phenomenology approach among the qualitative research methods and the semi-structured interview protocol was used to collect data. The participants of the study were 20 female school administrators working in Şahinbey and İslâhiye districts of Gaziantep province in 2016-2017 educational year. The data obtained from face-to-face interviews were subjected to content analysis method. According to the research results; women school administrators, who regarded mobbing as a basic component of their working life, interpreted their experiences on a gender-based perspective to a great extent. The participants were mostly exposed to the intimidation of males in superior positions and pointed to the various characteristics of the perpetrators, contextual clues and cultural norms. It was also concluded that formal or informal struggle and social support were the key factors in coping with mobbing. For the prevention of bullying, the psychological empowerment of the individual, preventive regulations and developmental practices were highlighted by the participants. The study was concluded by offering some implications after the discussion of research results.