Evli bireylerin problemli internet kullanımı, evlilik uyumu, eş tükenmişliği ve temel psikolojik ihtiyaçlarının karşılanma düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Evli bireylerin problemli internet kullanımı, evlilik uyumu, eş tükenmişliği ve temel psikolojik ihtiyaçların karşılanma düzeyi arasındaki ilişkinin incelendiği bu araştırmada; bu değişkenler arasındaki ilişki bazı değişkenler açısından da analiz edilmiş temel psikolojik ihtiyaçların karşılanma düzeyi ile eş tükenmişliği arasındaki ilişkide evlilik uyumunun aracı rolü de incelenmiştir. Betimsel bir çalışma olarak ilişkisel tarama modeline göre desenlenen bu çalışmanın örneklemi, Osmaniye'de ikamet eden 348 evli bireyden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği (Ceyhan, Ceyhan ve Gürcan, 2007); Evlilikte Uyum Ölçeği (Locke ve Wallace, 1959; Tutarel-Kışlak, 1999); Eş Tükenmişlik Ölçeği (Pines, 1996; Çapri, 2008) ve Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği (Deci ve Ryan, 2000; Kesici vd., 2003) kullanılmıştır. Ayrıca araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılarak, evli bireylerin sosyo-demografik özelliklerine ilişkin veriler elde edilmiştir.Araştırma sonucunda; problemli internet kullanımı ölçeğinden elde edilen toplam puanların, cinsiyet ve günlük internet kullanım süresi açısından; sosyal fayda/sosyal rahatlık alt boyutu puanlarının, eşin eğitim durumu ve algılanan sosyo-ekonomik düzey (SED) açısından; aşırı kullanım alt boyutu puanlarının da, eşin günlük internet kullanım süresi açısından anlamlı derecede farklıklaştığı; evlilik uyumu ölçeğinin tarz alt boyutu puanlarının, günlük internet kullanım süresi açısından anlamlı derecede farklıklaştığı; eş tükenmişliği ölçeğinden elde edilen toplam puanların, cinsiyet, algılanan SED, kendisinin günlük internet kullanım süresi ve eşin günlük internet kullanım süresi açısından anlamlı derecede farklıklaştığı; temel psikolojik ihtiyaçların karşılanma düzeyine ölçeğinin ilişki ihtiyacı alt boyutu puanlarının eğitim durumu açısından; Yeterlik alt boyutu puanlarının algılanan SED açısından anlamlı derecede farklılaştığı görülmüştür. Ancak araştırmada kullanılan ölçekler ve ölçeklere ait alt boyutlara ait puanların, yaş, evlilik süresi, çocuk sayısı, interneti kullanma süresi, günlük internet kullanımı saatleri değişkenleri açısından farklılaşmadığı görülmüştür. Ayrıca, problemli internet kullanımı ile eş tükenmişliği; evlilik uyumu ile temel psikolojik ihtiyaçların karşılanma düzeyi arasında pozitif yönde; evlilik uyumu ile eş tükenmişliği, eş tükenmişliği ile temel psikolojik ihtiyaçların karşılanma düzeyi arasında negatif yönde anlamlı ilişkilere rastlanmış; evlilik uyumu, temel psikolojik ihtiyaçların karşılanma düzeyi ve problemli internet kullanımının; eş tükenmişliğinin toplam varyansının %42,8'ini açıkladığı ve evlilik uyumunun, temel psikolojik ihtiyaçların karşılanma düzeyi ile eş tükenmişliği arasındaki ilişkide kısmî aracılık rolü olduğu görülmüştür.Araştırmanın sonuçları, ilgili literatür eşliğinde tartışılmış ve yorumlanmıştır. Bunun yanı sıra elde edilen sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.

In this study which was investigated relationship between married individuals' problematic internet usage, marital adjustment, couple burnout and satisfaction level of basic psychological needs and these variables was analyzed in terms of some variables. In addition, the mediator role of marital adjustment on the relationship between married individuals' satisfaction level of basic psychological needs and couple burnout was investigated, too. The group of the study that designed according to relational screening model as a descriptive study is composed of 348 married individuals residing in Osmaniye.In the study; Problematic Internet Use Scale (Ceyhan, Ceyhan and Gürcan, 2007), Marital Adjustment Test (Locke and Wallace, 1959; Tutarel-Kışlak, 1999), Couple Burnout Scale (Pines, 1996; Çapri, 2008) and Basic Psychological Needs Scale (Deci and Ryan, 2000; Kesici et al., 2003) was used as data collection tools. And also, the data about some socio-demographic variables of married individuals has been obtained by using `Personal Information Form` which has been designed by the researcher.As a result of the research; there is a significant difference between the results obtained from Problematic Internet Use Scale in terms of gender, amount of daily internet usage; social comfort/social benefit dimension scores in terms of spouses' educational status and perceived social economic level; excessive usage dimension scores in terms of spouses' amount of daily internet usage. There is a significant difference between the results obtained from Marital Adjustment Test's style dimension scores in terms of amount of daily internet usage. There is a significant difference between couple burnout scores in terms of gender, perceived social economic level, amount of daily internet usage and spouses' amount of daily internet usage. There is a significant difference between the results obtained from Basic Psychological Needs Scale's relationship need dimension scores in terms of educational status; competence need dimension scores in terms of perceived social economic level. However there is no significant differentiation between scores of scales that was used in the research and these scales' dimensions in terms of age, length of marriage, number of children, length of internet usage and daily internet usage hours.And also; problematic internet usage is positively associated with couple burnout; marital adjustment is positively associated with satisfaction level of basic psychological needs. Marital adjustment is negatively associated with couple burnout; couple burnout is negatively associated with satisfaction level of basic psychological needs. Marital adjustment, satisfaction level of basic psychological needs and problematic internet use explained %42,8 of total of variance of couple burnout. Moreover, marital adjustment has partial mediating role in the relationship between satisfaction level of basic psychological needs and couple burnout.The findings of the research were discussed and interpreted in the light of the related literature. In addition, some suggestions have been put forward based on the results for further studies.