Nevşehir yöresi türkülerinin melodik yapı bakımından analizi

Abstract

Türk halk müziği, gerek yayıldığı alan, gerek tür, biçim ve çeşitlilik, gerekse yöresel özellikleri açısından zengin temeller üzerine oturmuş bir yapıya sahiptir. Bu yapıyı oluşturan temel taşların başında Türk halk müziğinin temelini oluşturan yöre repertuvarları gelmektedir. Türk halk müziğinde kullanılan dizi, seyir ve usul gibi müziksel özelliklerin detaylı bir biçimde ortaya çıkarılabilmesi ve tahlil edilebilmesi için dikkatle incelenmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu araştırmada, Nevşehir yöresi türkülerinin melodik yapı bakımından analizi yapılarak söz konusu türkülerin usul, ses sahası, seyir ve dizilerin isimlendirilmesi yönlerinden incelenmesi ve böylece Nevşehir yöresine ait türkülerin genel karakterinin tespiti amaçlanmaktadır. Eserler analiz edilirken, karar sesleri, ses sahaları, hangi dizilerin ne sıklıkla kullanıldığı, seyir yapıları, seyirlerin başlangıç ve bitiş sesleri, güçlü ve asma karar perdeleri ve eserler içerisinde yer alan çeşniler incelenmiştir. Eserler usulleri yönleriyle tahlil edilirken ise bu eserler içerisinde hangi usullerin yer aldığı, bu usullerden birleşik ve karma olanların hangi tiplerde kullanıldığı, aynı eser içerisinde kaç farklı usule yer verildiği ve usul tespitlerinin doğruluğuna ilişkin tahliller yapılmıştır. Bu tahliller sonucunda gerekli değerlendirmeler yapılarak önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Nevşehir Yöresi Türküleri, Melodik Analiz, Dizi, Seyir, Usul.

In terms of the area it spreads, its style and diversity and in terms of the local features, Turkish folk music has a rich structure. The primary elements of this structure are vicinages that creates Turkish folk music assemblage. To discover and analyze the line and rhythmic pattern used in Turkish folk music they should be analyzed carefully. In this context, characteristic melodic and rhythmic features of Nevşehir and its vicinity?s folk songs are carefully analysed in terms of their rhytmic patterns, sound amplitudes and transitions to create a common character for Nevşehir folk songs. .In terms of their improvisation structure, how the line is processed. The beginning and the conclusion sounds, transient tones, sound amplitude and the transition in the song are analyzed. In terms of their rhythmic pattern analyses, which rhythmic patterns it uses, especially the types of compounds and mixed patterns, how many rhythmic patterns are used in the same song and the determination of these patterns are researched. As a result of these analysis, folksongs are evaluated and suggestions are submitted.Key Words: Nevşehir Folksongs, Musical Analysis, Line, Improvisation, Rhythmic Patterns.