Çocuk hakları eğitiminde uzman sınıf öğretmenlerinin perspektifinden etkili çocuk hakları eğitimi: Anlayışlar ve uygulamalar

Abstract

Bu çalışmada, çocuk hakları eğitiminde uzman sınıf öğretmenlerin (ÇHUÖ'lerin) perspektifinden etkili çocuk hakları eğitiminin (EÇHE'nin) incelenmesi amaçlanmıştır. Olgubilim araştırması olarak desenlenen çalışmada veri toplama yöntemlerinden odak grup görüşmesi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu amaçlı örnekleme yöntemlerinden kritik örnekleme yöntemiyle seçilmiş çocuk hakları eğitiminde uzman olan altı sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada veriler içerik analizi yapılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, etkili çocuk hakları eğitiminin nasıl olması gerektiğiyle ilgili beş farklı anlayışın önerildiği belirlenmiştir. Bu anlayışlar kapsamında, etkili çocuk hakları eğitimi için ön görülen uygulama şekli, bu sürecin nerelerde ve kimlerle gerçekleştirilmesi gerektiği ile ilgili detaylı bilgiler elde edilmiştir. Ayrıca, araştırmada etkili çocuk hakları eğitimi için ÇHUÖ'lerin sınıf ve okul düzeyinde gerçekleştirdikleri düzenlemelerle ile ilgili bilgilere ulaşılmıştır. Bu doğrultuda, sınıf düzeyinde çocuklara haklarını ve sorumluluklarını öğretmeye ve yaşatmaya yönelik çeşitli uygulamalar gerçekleştirdikleri belirlenmiştir. Okul düzeyinde ise çocuk hakları ve sorumlulukları için öğretim uygulamaları, çocuklara hak ve sorumluluklarını yaşatma etkinlikleri ve çocukların katılım hakkı için düzenlemeler yaptıkları tespit edilmiştir. Araştırma Türkiye'de EÇHE için taşınan anlayışlar ve EÇHE için okullarda gerçekleştirilen uygulamalarla ilgili bilgi sunması açısından önem taşımaktadır.Anahtar Kelimeler: Çocuk hakları, çocuk hakları eğitimi, uzman öğretmenler, ilkokul eğitimi, sınıf öğretmenleri

In this study, it is aimed to examine the effective education of children's rights (EECR) from the perspectives of specialist class teachers in children's rights (SCTCR) education. Of data collection methods, the focus group study was used in the study which was conducted as the phenomenology study. The research group consists of six-class teachers with expertise in the training of children's rights selected by sampling method for critical sampling. In the study, the data were analyzed by analyzing the content. As a result of the research, it was determined that five different insights were suggested about how effective child rights education should be. Within these insights, detailed information about the application of the effective child rights education and where and with whom this process should take place have been obtained. In addition, in this study some information was provided on the arrangements that SCTCR carried out at class and school level for effective education of children's rights. In this respect, it has been determined that teachers have implemented various practices for teaching and maintaining children's rights and responsibilities at the class level. At school level, it has been determined that education practices for children's rights and responsibilities, activities for keeping children's rights and responsibilities, and arrangements for the right of children to participate have been established. At the same time, three different categorical problems were identified in the study: problems encountered in practice related to EECR, problems observed in practice and observed throughout the country. The research is important in terms of providing insights on EECR in Turkey and information on practices for schools for EECR.Key Words: Children's rights, child rights education, specialist teachers, primary school education, classroom teachers