Dış ortamda yer alan çeşitleri kimyasal kirliliklerin embriyo gelişimi üzerine etkisini değerlendirmede FETAX testinin değeri

Abstract

oz Xenopus laevis türü kurbağalar son yıllarda gitikçe daha fazla kullanılmaktadır. Laboratuvarımıza 1993 yılında ilk kez getirilen Xenopus cinsi kurbağalarda yaptıg'ımız ilk çalış, malar, bu hayvanların laboratuvar koşullarına uyumunu sağlamak üzere çeşitli parametrelerin incelenmesi şeklinde olmuştur. Bu verileri elde ettikten sonra, asıl amacımız olan FETAX testini gerçekleştirebilmek için çalış, malar yapılmış 3 tır. Xenopus 'un Laboratuvar koşullarına uyumunu sağlamak üzere sıra ile sıcaklık, beslenme, havalandırma, mekan faktörü, randomize alman yumurtalarda döllenmişlik oranı ve aynı indüklemede saat başı toplanan yumurtalarda evre fakları incelenmiştir. FETAX testini gerçekleştirmek için kimyasal olarak lityum tuzu seçilmiş ve çeşitli pilot çalınmalar yapılmıştır. Son olarak da FETAX testi yapılmaya çalış, ılmıs, tır. Bakım ve besleme parametrelerinin incelenmesinde larvaların 24-26° C sıcaklıkta,her gün beslenerek, sularından hava geçirilerek, geniş kaplarda barındırılarak yaşama ve gelişmede iyi sonuç alınabilecegv i; ayrıca alınan sonuçlar en iyi gelişen yumurtanın 5. saatten sonra alınabildig` ini düşündürmüştür. Bu son bulgumuzu destekleyecek bir kaynak bulunamamış, tır. Lityum tuzu ile yapılan pilot çalış malarda evreye, doza ve muamele süresine bağlı anomaliler gözlenmiş; evre l'den evre 9' a kadarki muamelelerde anteriozasyon, evre 9' dan sonraki muamelelerde posteriozasyon gözlenmiştir. Lityum ile yapılmaya çalış, ilan FETAX testinde Lityumun Teratojenisite indeksi 2.5 olarak bulunmuştur. Bu değer Lityumun orta şddette bir teratojen olduğu sonucunu vermiştir. Fakat görülen çok şiddetli anomaliler Lityumun aslında şiddetli bir teratojen olduğunu düşündürmüştür. Anahtar Kelimeler: Xenopus, FETAX, Lityum, besi eme, üretme vııı

ABSTRACT Over the past twenty years, amphibian species have become popular model animal systems. They are vertebrates and can be maintained easily and inexpensively in laboratory. Among amphibians Xenopus has become one of the amphibian species most widely used in biomedical research. First of our studies was about to care and feeding of Xenopus in laboratory. Our second aim in these studies was to assay to FETAX. We made pilot studies about of FETAX. We studied about of temperature, feeding, aeration, housing, at randomized taken eggs percent ratio of fertilization and at same induction differences of developmental stages of Xenopus laevis per hour collected eggs. It was chosen of Lithium Chloride as chemical agent for FETAX. In conclusion we have seen that the larvae housed about 24- 26°C temperature fed once a day, constantly aerated and should have enough space for the growing juvenil per individual. Most of sufficient development of embryos were find that at per hour collected eggs at fifth hours. But we have not found any literature about of this conclusion. In pilot studies we seen that different anomalies depend on stage of development, time of treating, consantration of the chemical. The effect of Lithium on the larval body pattern could be detected from reduction of posterior structures (anteriozation) to reduction of anterior structures ( posteriozation ), the time of midblastula transition (MBT), could be detected just after the 12 th cleavage. At FETAX at ninety six hour LC50 value for LiCI were 0.002 g/L, and 96 hour EC50 value of LiCI were 0.0088 g/L. The Teratogenicity Index were found about 2.5. This results shown Lithium Chlorid is a moderate teratogen. Keywords: Xenopus, FETAX, Lithium, Feeding, insemination IX