Hakimiyet - i Milliye gazetesine göre İstanbul hükümetleri: 1920 - 1922

Abstract

Birinci Dünya Savaşı sonunda çok ağır şartlar içeren Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasının hemen ardından Anadolu topraklarında siyasi bir yönetim boşluğu oluşmuştur. İşgal kuvvetleri mütarekeden kaynaklanan maddeleri de bahane ederek, Anadolu topraklarında haksız bir işgal hareketine kalkışmıştır. İşgaller sonrasında baş gösteren siyasi yönetim boşluğu, İstanbul'da sıkça hükümet değişikliğine sebep olmuştur. Mütarekenin işgale zemin hazırlayacağını önceden tahmin eden Mustafa Kemal Paşa, Anadolu'ya resmi bir görevle gönderilmeyi, milletinin kurtuluşu adına fırsata çevirerek, Türk kurtuluş hareketini başlatmıştır. Bu hareket Ankara'da bağımsız bir devlet olma yolunda ilerlerken, Anadolu ve İstanbul diye bir ayrımın oluşmasına zemin hazırlamış ve ülkede çift başlı bir yönetim oluşturmuştur. 1920 yılında yayın hayatına başlayan Hakimiyet-i Milliye Gazetesi, Milli Mücadele Dönemi'nde Ankara hükümetinin yayın organı olarak, İstanbul hükümetlerinin izledikleri siyaseti halka duyurmayı amaçlamıştır. Çalışmamızda Milli Mücadele Dönemi boyunca iktidar mevkiine gelen İstanbul hükümetleri, Hakimiyet-i Milliye gazetesinde yer alan makale ve haberlerden derlenen bilgiler ışığında değerlendirilmiştir. Milli Mücadele Dönemi boyunca Damat Ferit'in takip etmiş olduğu kirli siyaset gazete tarafından çok ağır bir dil ile eleştirilmiş, Sevr Antlaşmasına onay veren Ferit ve yandaşları hain ilan edilmiştir. Damat Ferit'ten sonra iktidara gelen Tevfik Paşa hükümetinin güttüğü ılımlı siyaset, gazetedeki üslubun da yumuşamasına sebep olmuştur. Tevfik Paşa hükümeti döneminde Ankara ve İstanbul arasındaki ilişkilerde uzlaşma sinyalleri verilmeye başlanmış ve nihayetinde Ankara hükümetinin milletin tek resmi temsilcisi olduğu kabullenilmiştir. Kazanılan askeri zaferler ile yeni bir Türk devletinin inşası yolunda adımlar atılırken İstanbul hükümetleri dönemi de sona ermiştir.

At the end of First World War, a political management gap occured in Anatolia after concluding of Mondros Armistice including heavy conditions. Occupation Forces tried to conquer Anatolia in an unfair way by using the provisions of the treaty as an excuse.The political management gap appeared after the occupations caused government changes in İstanbul frequently. Mustafa Kemal Pasha predicted that Mondros Armistice would lead to occupations, so he started Turkish Liberation Movement by converting his official duty in Anatolia to an opportunity. While this movement was proceeding to become an independent in Ankara, İt caused a division between Ankara and İstanbul and a two-headed management occured in the country. Hakimiyet-i Milliye starting its publication life in 1920, tried to announce the policies of İstanbul Government to the public during the period of national struggle as the publication company of Ankara Government. Governments of İstanbul remaining in power during the period of national struggle are evaluated in our research by benefiting from the news and articles publicated in Hakimiyet-i Milliye newspaper. The dirty policies followed by Son-in-Love Ferit during the period of national struggle were criticized by the newspaper badly.son-in-love Ferit and his partisans approving Sevr Treaty were declared as traitors.The moderate policy implemented by Tevfik Pasha's government caused the wording of the newspaper to be softened.The signals of reconciliation between İstanbul and Ankara Governments were started to be given during the reign of Tevfik Pasha and finally it was approved that Ankara Government is the only official representative of the public.While many steps were taken on the way of the construction of a new Turkish state with the triumphed military victories, the period of İstanbul Governmet came to an end.