Büyük Ortadoğu Projesi perspektifinden Arap Baharı ve bölgeye yansımaları

Abstract

II. Dünya savaşının bitmesi ile başlayan soğuk savaşın galibi ABD ve Batı birlikte çalışarak, Avrupa'nın gelişmesini belki de en önemlisi birlik olmasını sağlamışlardır. Oluşturulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, Avrupa ülkelerinin birbirleri ile savaşmalarına engel olmuş, çıkarlar ortak olduğu için savaş düşünülemez hale gelmiştir. ABD, bu ortamın oluşmasına çok büyük katkılar sağlamıştır. Avrupa, soğuk savaş sonrası kendi içerisinde istikrara kavuşunca sıra kargaşanın yaşandığı Afrika ve Ortadoğu'ya gelmiştir. Hegemonya, enerji kaynaklarının güvenliği, terörün yerinde durdurulması, demokrasinin yerleştirilmesi gibi sebeplerle Büyük Ortadoğu Projesi denilen bir plan hazırlamıştır. Osmanlı İmparatorluğunun, I. Dünya Savaşı sonrasında işgal edilen toprakları üzerine kurulan pek çok yeni ülkenin sınırlarını ve yönetimlerini tekrar dizayn etmeyi, ardından uluslararası sisteme entegre etmeyi, bununla birlikte bölgeye demokrasi ve insan hakları gibi değerleri getirmeyi amaçlayan bu projenin nasıl ortaya çıktığını, neleri amaçladığını, Arap Baharı'na olan etkisini, arşiv çalışmaları, kitap ve makale araştırmaları ile birlikte araştırmacının 2010 yılında Suriye/Halep Üniversitesi ile 2013 yılında Irak/Musul Üniversitesinde çalıştığı süreçte edinilen izlenimleriyle harmanlanarak incelenecektir.

Soon after the end of World War II and the winner states of Cold War, the USA and European countries, worked together to develop the European continent as a place of peace and prosperity. European Coal and Steel Community stopped making war among themselves because of their common benefits and even to think about a war. The USA contributed a lot to provide this situation. Next step would be Africa and the Middle East where the caos takes place. The USA prepared a plan, which is named North Africa and the Greater Middle East Initiative, to secure energy resources, to prevent terrorism and to establish democracy and human rights.After the I. World War, the major territories of Ottoman Empire were occupied and many new states were established. This initiative is based on designing new borders and governments of those states and then entegreting them into the international system and also to bring human rights and democracy to the region. From this perspective, in this thesis, it will be tried to analyse how this initiative came out, its aims and its affects to the Arab spring through books and essays of different writers, academicians and experiences and observations of the researher from Syria/Aleppo University in 2010 and Iraqi/Mosul University in 2013.