Halk müziği icralarında kanun taksimleri

Abstract

Bu çalışma, Türk makam müziği icra alanı içerisinde halk müziği tavrından daha ziyade klasik tavır içerisinde yaygın olarak kullanılan kanun sazının, Türk halk müziği icra ortamlarında nasıl kullanıldığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, Halk müziği alanında da profesyonelleşmiş kanun sanatçılarının taksimlerine odaklanılmıştır. Çalışma, nitel araştırma yaklaşımlarına dayanan bir durum çalışması olarak planlanmış ve konu hakkında detaylı bilgi aktaracağı düşünülen Halil Karaduman, Deniz Göktaş ve Turgay Coşkun çalışmanın örneklem grubunu oluşturmuştur. Bu sanatçılardan Halil Karaduman'ın hayatta olmaması nedeniyle onunla ilgili verilere internet ortamındaki video kayıtlarından ulaşılmıştır. Diğer iki sanatçı ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmış ve görüşmenin sonunda kendilerinden istedikleri bir makamda taksim yapmaları istenerek kayıtları alınmıştır. Görüşmeler ortalama bir saat sürmüştür. Çalışmanın ilk kısmında icracıların halk müziği ortamlarındaki deneyimleri ve bu deneyimlerin taksimlerine nasıl yansıdığı, ikinci kısımda ise kayıtları alınan altı tane halk müziği taksiminin makamsal yapı ve üslup özellikleri analiz edilmiştir. Verilerin çözümlenmesi içerik analizi ile tematik olarak yapılmıştır. Görüşme kişilerinin icra ettiği taksimler, Hicaz, Muhayyer, Elezber Hoyrat ve Mazan Hoyratı ve Bozlak'tır. Yapılan görüşmeler ve taksim analizlerinden, Türk halk müziğinin gerek tavır gerek makam kullanımı bölgeden bölgeye çeşitlilik gösterdiği ve yöre müziklerinin makamsal yapı ve icra özelliklerini kullanabilmenin önemli yolunun, o bölgenin müzik geleneği içinde yetişmek ve yörede kullanılan formlara hâkim olmak olduğu vurgulanmıştır.

The aim of this study is to reveal how the kanun instrument, which is widely used in classical style rather than folk music, is used in Turkish folk music performing environments. For this purpose, the focus is on the taksim of the professionally-accomplished performers in the field of folk music. The study was planned as a case study based on qualitative research approaches and Halil Karaduman, Deniz Göktaş and Turgay Coşkun, who are thought to provide detailed information about the subject, constituted the sample group of the study. Due to the fact that Halil Karaduman, one of these artists, was not alive, data about him was obtained from video recordings on the internet. Semi-structured interviews were conducted with the other two artists and their records were taken at the end of the interview by asking them to make a division in any office they wanted. The interviews lasted an average of one hour. In the first part of the study, the experiences of the performers in folk music environments and how these experiences are reflected in their distribution are analyzed. In the second part, the theoretical structure and style features of the six recorded folk music are analyzed. Data analysis was made thematically by content analysis. The distributions performed by the interviewees are Hicaz, Muhayyer, Elezber Hoyrat and Mazan Hoyratı and Bozlak. It was emphasized from the interviews and division analysis that Turkish folk music varied both from the region to the region and that the important way of using the musical structure and performing features of the local music was to grow within the musical tradition of that region and to dominate the forms used in the region.