Lösemili hastalarda saptanan piruvat kinaz enzim defekti mutasyonlarının belirlenmesi

Abstract

ÖZET Lösemili Hastalarda Saptanan Piruvat Kinaz Enzim Defekti Mutasyonlarının Belirlenmesi Eritrosit piruvat kinaz enzimi (E.C.2.7.1.40, ATP: Pyruvate-O- Phosphotransferase) fosfoenolpiruvatın (PEP) fosfatını, substrat düzeyinde fosforilasyon ile ADP' ye transfer edilmesini ve reaksiyon sonucunda piruvat ve ATP üretimini katalizler. Piruvat kinaz enzimi glikoliz hızının kontrol edilmesinde görevlidir. İlk piruvat kinaz enzim eksikliğinin 1961 yılında belirlenmesinden sonra pek çok eksiklik ve bunlara neden olan mutasyonlar bildirilmiştir. Ayrıca akut lösemiler, malign lenfomalar ve myelodisplastik sendromlar gibi hastalıklarda kazanılmış eritrosit piruvat kinaz eksikliğine rastlanmıştır. Lösemili hastalarda 1. kromozomda oluşan translokasyonların eritrosit piruvat kinaz defektine neden olabileceği de araştırmacılarca belirtilmiştir. Bu çalışmada eritrosit piruvat kinaz enzim aktivite defekti belirlenen ve kinetik özelliklerinin de değiştiğini belirlediğimiz lösemili hastaların piruvat kinaz geni exon bölgeleri DNA dizi analizi ile incelenerek mutasyon varlığı araştırıldı. Çalışma sonucunda eritrosit piruvat kinaz enzim aktivite tayini yapılan 50 hastanın 7' sinde defekt belirlendi. Dizi analizi deneyi sonucunda bu hastalardan birinde exon 11 de 19. kodon da 55 ve 56. nükleotidler arasına proteinde amino asit dizi kaymasına yol açacak bir Guanin insersiyonu tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Eritrosit piruvat kinaz, lösemi, mutasyon.

ABSTRACT Detection of Mutations Causing Erythrocyte Pyruvate Kinase Defect in Leukemia Patients In erythrocytes, pyruvate kinase (E.C. 2.7.1.40, ATP: Pyruvate-O- phosphotransferase) catalyses the transfer of phosphate from phoshoenolypyruvate (PEP) to ADP. Pyruvate kinase is important for the regulation of the glycolysis. Following the discovery of pyruvate kinase in 1961, many metabolic defects were attributed to mutations in this enzyme, such as leukemia, malignant lymphomas, and myelodisplastic syndromes. In leukemia patients a chromosome 1 translocation which may explain a defect in erythrocyte pyruvate kinase was identified. In this study, the erythrocyte pyruvate kinase gene from leukemia patients was sequenced to determine the presence of mutations within the exons of this gene. In seven of 50 patients with erythrocyte pyruvate kinase deficiency, guanine causing a translational frameshift was found in exon 11, codon 19. Key Words: Erythrocyte pyruvate kinase, leukemia, mutation. XI