Görsel sanat araştırmalarında a/r/tografi yönteminin kullanılması üzerine bir inceleme

Abstract

Değişen paradigmalarla artık sanat alanında geçmişten miras alınan farklı disiplinlerin yollarını kullanmak değil kendi anlatı alanına ait disiplinler oluşturma çabası önemli hale gelmiştir. Bu temelde ilerleyen sanat, artık sanatçıları ve araştırmacıları kendi alanında yöntem geliştirmeye yöneltmiştir. Bu bağlamda ortaya çıkan, a/r/tografi araştırma yöntemi, yaklaşık yirmi yıldır kullanılmakta ve gün geçtikçe kullanımı yaygınlaşmakta olan, uygulama temelli bir araştırma yöntemidir.Bu araştırmada a/r/tografi araştırma yöntemini açıklamak ve sanatta nasıl hayata geçirildiğini incelemek, uygulamada, araştırmacının ürettiği işler üzerinden bir a/r/tografi örneği oluşturmak ve bu bağlamda a/r/tografi araştırma yönteminin işlerliğini saptamak amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda araştırmanın giriş bölümünde a/r/tografi araştırma yönteminin ne olduğuna, hangi konu ve kuramlarla ilişkili olduğuna ve tarihsel gelişimine yer verilerek araştırmanın kavramsal çerçevesi oluşturulmuştur. Birinci bölümde Türkiye'de alan yazındaki mevcut durumu ortaya koymak adına, güzel sanatlar alanında yapılan tezlerden seçilen örnekler Murray'in görüşleri doğrultusunda oluşturulan `Tez Analiz Tablosu` ile incelenmiştir. Bu yol ile hem alan yazındaki mevcut duruma yönelik inceleme yapılmış hem de a/r/tografiyle yapılan tezler ile alan yazında yapılan tezlerin karşılaştırılması sağlanmıştır. İkinci bölümde, tez analiz tablolarına dair bulgular ve yorumlara ve alan uzmanları ile yapılan görüşmelerin bulgularına ve yorumlarına yer verilmiştir. Alan yazındaki varolan durum tespit edilmiş ardından alan uzmanları ile görüşmeler yapılarak, alandaki araştırmalarda izlenen yollar ve a/r/tografi araştırmalarında izlenecek yollar tespit edilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda, üçüncü bölümde araştırmacının uygulamalarını içeren bir a/r/tografi örneği yapılandırılmıştır. Bu bağlamda alan yazındaki a/r/tografi araştırmalarına katkı sağlanmış, aynı zamanda a/r/tografi ile araştırma yapacak araştırmacılara örnek bir uygulama sunarak rehberlik etmek amaçlanmıştır. Araştırma betimsel bir durum çalışmasından oluşmuştur. A/r/tografi, durumun kendisi olmakla birlikte bir yöntem olarak kullanılmıştır. Bunun yanında nitel görüşme, döküman analizi ve görsel araştırma yöntemleri kullanılmıştır.Bu araştırma a/r/tografiyi açıklamak ve uygulamada nasıl işletildiğini örneklendirmek açısından önem taşımaktadır. Böylelikle araştırmacının elde ettiği veriler a/r/tografi araştırma yönteminin yapılanmasına katkı sağlayacaktır. Türkiye'de a/r/tografi, eğitim bilimleri alanında kullanılsa da görsel sanatlar alanında kullanımı oldukça kısıtlıdır. Bu araştırmanın, a/r/tografi araştırma yöntemini görsel sanatlar alanına taşıması bakımından önemli kaynak oluşturması beklenmektedir. Bunun yanında bu araştırmanın sanatsal uygulamaların bilimsel bir çerçevede nasıl sunulabileceğine örnek oluşturarak görsel sanatlar alanında araştırma yapan araştırmacılara rehber nitelikte olması ve alandaki yöntemsel problemlere çözüm getirmede katkı sağlaması beklenmektedir.Araştırma sonucunda, Türkiye'de yapılan tezler ile a/r/tografi ile yapılan tezler arasında yöntemsel olarak ciddi farklılıklar olduğunu saptanmıştır. A/r/tografi araştırma yönteminin süreci öne alan ve yaşayan sorgulama süreçleri içeren yapısı uygulama bölümünde de ortaya çıkmıştır. A/r/tografi araştırmalarında bahsedilen eğitim kısmının formal bir eğitim süreci içermek zorunda olmadığı, kişinin kendi kişisel gelişimini ele alan informal bir eğitim sürecini de içerebileceği saptanmıştır. A/r/tografinin net sınırlarının olmaması ve çok fazla esneklik tanıması, uygulanabilirliğine dair yaşanan problemlerden biri olduğu sonucuna varılmıştır. Güzel sanatlar alanında yapılan araştırma süreçlerinin a/r/tografi ve sanat temelli araştırmalarla benzerlik gösterdiği, ancak yöntemin net olarak açıklanmadığı ortaya çıkmıştır. Sanat temelli araştırmalar, a/r/tografi ve bilimsel araştırma yöntemlerinin birlikte işe koşulduğu durumlarda daha nitelikli araştırmalar yapılandırılabileceği çıkarımı yapılmıştır.

With the changing paradigms, it has become important not to use the ways of different disciplines inherited from the past, but to create disciplines belonging to their own narrative field. Art, progressing on this basis, has now directed artists and researchers to develop methods in their field. The a/r/tography research method that has emerged in this context is an application-based research method which has been used for almost two decades and is becoming more popular day by day.In this thesis, it is aimed to explain the method of a/r/tography research method and to investigate how it is carried out in art, to create an a/r/tography sample based on the works produced by the researcher in practice and to determine the functionality of the a/r/tography research method in this context. Accordingly, the conceptual framework of the research was constituted by including the definition of a/r/tography research method in the introduction chapter of the research, to which topics and theories it is related, and its historical development. In the first part, samples selected from fine arts theses written in the field were examined via `Thesis Statement Analysis` that was created in accordance with the views of Murray to reveal the current situation of the literature in Turkey. In this way, both the investigation of the current situation in the literature is made and the theses written with a/r/tography are compared with the theses written in the literature. In the second part, the findings and interpretations regarding thesis analysis tables and the findings and interpretations of the interviews with the field experts are included. The current situation in the literature was determined, the paths followed in the field research and the paths to be followed in a/r/tographic research was established by conducting interviews with the field experts. In line with the data collected, a sample of a/r/tography including the applications of the researcher is structured in the third part. In this context, it is contributed to a/r/tography studies in the literature, and at the same time, it is aimed to guide the researchers who will conduct research with a/r/tography by presenting an exemplary application. In the fourth part, findings and interpretations regarding a/r/tography sample performed in the study are given.The research consists of a descriptive case study. A/r/tography is used as a method as well as being the case itself. Besides, qualitative interview, document analysis and visual research methods are used.This thesis project is important in terms of explaining a/r/tography and exemplifying how it is conducted in practice. Thus, the data collected by the researcher will contribute to the structuring of the a/r/tography research method. Although a/r/tography is used in the field of educational sciences in Turkey, its use in the field of visual arts is considerably limited. This thesis project is expected to be an important resource in terms of carrying the a/r/tography research method to the field of visual arts. Furthermore, this thesis project is expected to be a guide for the researchers who conduct studies in the field of visual arts by providing an example of how artistic practices can be presented in a scientific framework, and to contribute to the solution of methodological problems in the field.In consequence of the research, it has been determined that there are critical methodological differences between the theses written in Turkey and the theses written with a/r/tography. The structure of the a/r/tography research method, which prioritises the process and includes living inquiry processes, has also emerged in the application part. Moreover, it has been ascertained that the education part mentioned in a/r/tography research does not have to include a formal training process, it may also include an informal training process that deals with one's own personal development. It has been concluded that the lack of clear limits of a/r/tography and the fact that it offers too much flexibility is one of the problems regarding its practicality. It has also been revealed that research processes in the field of fine arts are similar to a/r/tography and art-based research, but the method is not clearly explained. Additionally, it has been implied that more qualified research can be structured when art-based research, a/r/tography, and scientific research methods work together.