Türkiye`de kuşaklararası bakış açısından çağdaş feminizm: Sanat pratikleri, kuramları ve aktiviteleri

Abstract

İnsanoğlunun varoluşundan itibaren toplumsal hayatın her alanında eril tahakkümün; kadınların geri planda kalması gerektiğini biyolojik özelliklerini öne sürerek onu yok saymaya yönelik bir anlayış geliştirdikleri görülmüştür. Bu sebeple kadınların toplumsal hayattaki yerlerini iyileştirme çabaları ilk olarak feminizm adı altında 1960'lı yıllarda kadınların eşit hak talebiyle varlığını açığa çıkarmış böylelikle feminizm devrimsel nitelikte siyasal, toplumsal ve sanat alanlarında kadınların mücadelelerini içeren bir harekete dönüşmüştür.Bu araştırmada Ülkemizde çağdaş feminizmin sanata yansımasının olup olmadığını saptamak varsa bu yansımanın hangi tema-konu etrafında şekillendiği, hangi strateji yoluyla sunulduğu ve hangi postmodern kavramlarla ilişkilendirildiğini tespit etmek, aynı zamanda araştırmacının çalışmaları üzerindeki etkilerini ortaya koymak amaçlanmıştır.Araştırmanın girişinde feminist ideoloji, türleri ve dalga hareketleri incelenmiş, bu bağlamda seçilen 15 yabancı ve 15 Türk sanatçının eseri pastiş, ironi, metafor, yeniden biçimlendirme (reformatting), parodi ve temellük (kendine mal etme) gibi postmodern kavramlar üzerinden analiz edilmiştir. Uygulama bölümünde ise elde edilen bulgular doğrultusunda araştırmacının eserleri incelenmiştir.Araştırmada nitel araştırmanın doğasına uygun olan veri toplama araçlarından faydalanılmıştır. Bunlar görüşme, biyografi- doküman incelemesidir. Sanat temelli araştırma (Art-BasedResearch) araştırmanın uygulama aşamasında kullanılırken eser çözümlemede içerik analizi, yorumbilim ve göstergebilim yöntemleri kullanılmıştır. Bu nedenle araştırmada karma yöntem kullanılmıştır.Yapılan analizler sonucunda sanatçıların feminist hareketler bağlamında en çok işledikleri konuların; cinsiyet, toplumsal cinsiyet, kimlik, göç ve aile içi durumlar olduğu gözlemlenmiş, postmodern kavramlar olan metafor, ironi, pastiş, parodi, temellük, yapı çözücülük kavramlarının sıkça kullanıldığı, elde edilen veriler sonucunda araştırmacının çalışmalarında da temellük kavramının sürecin doğasına uygun oluştuğu sonucuna varılmıştır.

Since the existence of human beings, masculine domination in all areas of social life; It has been observed that women have developed an understanding to ignore it by putting forward their biological characteristics that they should stay in the background. For this reason, the efforts of women to improve their place in social life first revealed the existence of women with equal rights in the 1960s under the name of feminism, thus feminism has turned into a revolutionary movement that includes women's struggles in political, social and artistic fields.In this study, it is aimed to determine whether there is a reflection of contemporary feminism on art in our country, if any, to determine which theme-subject this reflection is shaped around, by which strategy it is presented and which postmodern concepts it is associated with, and also to reveal its effects on the researcher's work.At the beginning of the study, feminist ideology, its types and wave movements were examined, and the works of 15 foreign and 15 Turkish artists selected in this context were analyzed through postmodern concepts such as pastiche, irony, metaphor, reformatting, parody and appropriation (appropriation). In the application part, the works of the researcher were examined in line with the findings obtained.Data collection tools suitable for the nature of qualitative research were used in the study. These are interview, biography-document review. Art-based research (Art-BasedResearch) was used in the application phase of the research, while content analysis, hermeneutics and semiotics methods were used in artifact analysis. Therefore, mixed method was used in the study.As a result of the analysis, the subjects mostly covered by artists in the context of feminist movements; It has been observed that there are gender, gender, identity, immigration and domestic situations, and the postmodern concepts of metaphor, irony, pastiche, parody, appropriation, deconstruction are frequently used, and as a result of the data obtained, it was concluded that the concept of appropriation was formed in accordance with the nature of the process.