Türkçe öğretmenlerinin ders kitaplarına bağlılık durumları

Abstract

Öğretim materyalleri öğrenme-öğretme sürecinin önemli unsurlarından biridir. Özellikle ders kitapları en sık ve yaygın kullanılan öğretim materyali olması nedeniyle ayrı bir önem taşımaktadır. Türkçe eğitiminde de büyük bir yer tutan ders kitaplarına öğretmenlerin bağlılık durumlarının belirlenmesi önemlidir. Bu nedenle bu çalışmada Türkçe öğretmenlerinin ders kitaplarına bağlılık durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Alanyazının incelenmesi sonucunda Türkçe öğretmenlerinin ders kitaplarına bağlılık durumlarına ilişkin ölçekleme temelli bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu nedenle öncelikle Türkçe öğretmenlerinin ders kitaplarına bağlılıklarını belirlemek için bir ölçek geliştirme süreci gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, madde havuzunu oluştururken alanyazından yararlanılmış, uzman görüşü alınmış ve öğretmenlerle odak grup görüşmesi yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Gaziantep ilinde görev yapan Türkçe öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise Gaziantep ili merkez ilçelerinde (Şahinbey, Şehitkâmil) görev yapan 263 Türkçe öğretmenidir. Ölçek geliştirme sürecinde ilgili alanyazın taranmış, odak grup görüşmesinin verileri ve uzman görüşleri göz önünde bulundurularak madde havuzu oluşturulmuştur. Sonra ön deneme çalışmaları ve pilot uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Sonrasında Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapılmış ve ölçekte 4 alt boyut belirlenmiştir. Daha sonra AFA'da ortaya çıkan yapıyı doğrulamak için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Analiz sonucunda ölçeğin iyi uyuma sahip olduğu ve modelin doğrulandığı belirlenmiştir (RMSEA=,065, GFI=,88, AGFI=,845, CFI=,953, NFI=,913). Böylelikle geçerli ve güvenilir bir ölçek elde edilmiştir. Ortaya çıkan ölçek, 263 Türkçe öğretmenine uygulanmıştır. Türkçe öğretmenlerinin Türkçe ders kitapların bağlılıkları, toplam bağlılık puanının ortalamasına göre belirlenmiş ve bu bağlılıklarıyla cinsiyet, yaş, hizmet yılı, mezun olunan fakülte ve eğitim durumu değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığına bakılmıştır. Araştırmaya katılan 263 Türkçe öğretmeninin ölçekten aldığı toplam puanın ortalaması 62,80'dir. Hesaplamalar sonucunda Türkçe öğretmenlerinin %59,81 oranında Türkçe ders kitaplarına bağlı kaldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin Türkçe ders kitaplarına bağlılıklarıyla yaşları, hizmet yılları ve eğitim durumları arasında anlamlı bir fark bulunmuş; cinsiyet ve mezun olunan fakülte değişkenleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır.Anahtar Kelimeler: Ders Kitabına Bağlılık, ölçek geliştirme, ders kitabı, öğretmen kılavuz kitabı, öğrenci çalışma kitabı.

Teaching materials are one of the important elements of teaching and learning process. Especially, using coursebooks plays a distinct important role since they are the class materials that are used the most commonly and frequently. It is very crucial to examine the cases of the dependence of teachers on coursebooks in Turkish teaching. Thus, the present study aims to analyse the cases of the dependence of Turkish teachers on coursebooks. The analysis of the literature showed that there is no study that is based on scaling the cases of the dependence of Turkish teachers on coursebooks. Therefore, a scale development process was carried out in order to analyse the dependence of Turkish teachers on coursebooks. The item pool was created by scanning the literature, taking expert opinions and doing focus group interviews. The universe of the research consisted of Turkish teachers working in Gaziantep and the sample of the research consisted of 263 Turkish teachers working in the central districts of Gaziantep (Şahinbey, Şehitkâmil). After the item pool creation was completed, the pre – testing studies and the pilot studies were realised. After that, the exploratory factor analysis was done and four – sub dimensions were found out. The confirmatory factor analysis was done in order to confirm the structure emerged by the exploratory factor analysis. The result of the analysis indicated that the scale has consistence and the model was confirmed (RMSEA=,065, GFI=,88, AGFI=,845, CFI=,953, NFI=,913). Ultimately, a reliable and valid scale was acquired. The final form of the scale was applied to 263 Turkish teachers. The dependence of Turkish teachers on Turkish coursebooks was determined by the average score of dependence and it was examined whether there was any significant difference among their dependence in terms of gender, age, service year, graduation faculty and education level. The total average score of 263 Turkish teachers that took part in the research was 62.80. The results indicated that the Turkish teachers depended on Turkish coursebooks in the rate of %59.81. It was also found out that there was a significant difference among their dependence on Turkish coursebooks in terms of age, service year and education level and that there was no significant difference among them in terms of gender and graduation faculty.Key Words: Dependence on coursebook, scale development, coursebook, teacher guidebook, student workbook.