Hatay (Antakya)-Samandağ arasındaki neotektonik dönem yapılarının araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Akdeniz Bölgesi'nde yer alan ve Ölü Deniz Fay Zonu, Doğu Anadolu Fay Zonu ve Kıbrıs Yayı arasında aktif olarak deformasyon geçiren bir bölge olan Hatay (Antakya) ? Samandağ koridorunun tektonizması incelenmiştir. Samandağ İlçesi'nden Antakya'ya kadar uzanan bölge, temel kayaların oluşturduğu topoğrafik yükseltilerle çevrelenmiş bir çöküntü alanı (Antakya-Samandağ koridoru) niteliğindedir. Bu deformasyon zonu içerisindeki eski yerleşimler (Antiokheia-Seleukeia Piereia) tarihsel dönemde yıkıcı depremlerden etkilenmişlerdir. Bu depremlerin hangi faylardan kaynaklandığı ve bunların yüzey kırığı oluşturup oluşturmadığı konusunda bilgi yoktur. Aletsel dönemde ise bölgede yüzey kırığı oluşturabilecek büyüklükte bir deprem meydana gelmemiştir. Çalışma bölgesinin orta kısımından geçen Asi Nehri'nin bölgeye yerleşmesinde tektonik hareketlerin önemli bir payı vardır. Çalışma kapsamında Antakya-Samandağ koridoru ve çevresinin stratigrafisi tanımlanmıştır. İnceleme alanında Kretase'den Kuvaterner'e kadar birimler konumlanmış olup bu birimler haritalanarak çalışma alanının sayısal jeoloji haritası oluşturulmuştur. Çalışma kapsamındaki diğer bir araştırma ise bölgenin Kuvaterner evrimi ve depremselliğinin belirlenebilmesi amacıyla sığ jeofizik yöntemlerden biri olan Yer Radarı (GPR) ölçümleri yapılarak olası faylar saptanmaya çalışılmıştır. GPR metodu ile KD ? GB doğrultulu Antakya-Samandağ koridorunu doğu ve batıdan sınırlayarak graben şeklini almasında etken olan fayların arazide takip edilemediği lokasyonlarda ölçüm yapılmıştır. Ölçümler sonucunda elde edilen radagram kesitleri veri işlem teknikleri kullanılarak değerlendirilmiş ve olası faylar saptanmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak alanın fay haritası ortaya konulmuştur.

In this study, Hatay (Antakya) - Samandağ corridor, SE Anatolia, have been studied. This area is under the effects of Dead Sea Fault Zone, Eastern Anatolian Fault Zone and Cyprus Arc. The district that extends from Samandağ county to Antakya is a deformation zone (Antakya-Samandağ corridor) bounded by topographical ridges. Ancient settlements within this deformation zone (Antiokheia and Seleukeia Piereia) affected by destructive earthquakes during the historical period. There is no information about which active faults have caused these earthquakes and whether these earthquakes have produced any surface ruptures. During the instrumental period, no earthquakes that may cause surface rupture occur in this region. The Asi (Orontes) River passes through the center of the Antakya ? Samandağ corridor. Tectonic movements have an important role in the emplacement of the Asi River into this region. Within the scope of this study, stratigraphy of the Antakya ? Samandag corridor and its neighborhood have been defined. Study area consist of from Cretaceous to Quaternary units. These units have been analysed and numerical geological map of the study area have been produced. In another research within the scope of this study, Quaternary evolution and seismicity of the region have been tried to determine by trying to identify the possible faults, with using Ground Penetrating Radar (GPR). With GPR method, locations of faults, which limits the Antakya ? Samandağ corridor with NE ? SW direction from east and west and causes it to form a graben shape, have been measured on the points that can not be followed on land. Radargram sections that were obtained after measurements have been evaluated by using data processing techniques and possible faults have been tried to determine. As a result, fault map of the region have been revealed.