Anamur bölgesinin glukoz-6 fosfat dehidrogenaz enzim yapısı ve moleküler özelliği

Abstract

ÖZET Anamur Bölgesinin GIukoz-6-fosfat Dehidrogenaz Enzim Yapısı ve Moleküler Özelliği GIukoz-6-fosfat dehidrogenaz (G6PD) enzimi pentoz fosfat yolunun ilk ve hız sınırlayıcı enzimidir. G6PD eksikliği bilinen en yaygın kalıtsal enzim defektidir ve dünyada 400 milyondan fazla insanı etkilemektedir. Bugün genetik olarak tanımlanmış yaklaşık 140 G6PD varyantı bulunmaktadır. Çukurova bölgesinde yapılan tarama çalışmaları ile G6PD eksikliğinin %8,2 oranında olduğu bildirilmiştir. Bu çalışmada Anamur bölgesinin G6PD enziminin haritasının çıkarılması amacı ile G6PD enzimin aktivitesi, kinetik ve moleküler özellikleri çalışılmıştır. G6PD aktivitesi Beutler yöntemi modifiye edilerek ölçülmüş, enziminin kinetik özellikleri Dünya Sağlık Örgütü'nün kriterleri kullanılarak çalışılmış, Gd Akdeniz mutasyonu moleküler düzeyde RFLP yöntemi ile saptanmıştır. Anamur bölgesinin G6PD enzim aktivite düzeyi 0-77,5 U/gHb arasında saptanmış ayrıca MDA ve membran proteinleri de çalışılmıştır. G6PD aktivitesi sıfır ve yüksek olan 5 ailenin kinetik çalışması yapıldığında bütün olguların Gd B ve Gd Akdeniz varyantından farklı kinetik özelliklere sahip olduğu, aynı olguların membran proteini, MDA düzeyleri ve kinetik özellikleri arasında ilişki bulunamamıştır. Enzim aktivitesi 5,1-7,1 U/gHb arasında olan 5 olgunun Gd Akdeniz mutasyonu içerdiği bulunmuştur. Ayrıca enzim aktivitesi 0,0 U/g Hb olan bir kadın olgunun Gd Akdeniz mutasyonu açısından homozigot olduğu gözlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Enzim eksikliği, Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz, G6PD Akdeniz varyantı, moleküler analiz XIV

ABSTRACT Molecular Features and Sturucture of the Glucose-6-phosphate Dehydrogenase Enzyme in Anamur Region Glucose-6-phosphate dehydrogenase enzyme is the fist and rate limiting enzyme of pentose phosphate pathway. Deficiency of G6PD is the most common inherited enzyme defect which affects more than 400 million people worldwide. There are about 140 variants of G6PD which is genetically described. The incidence of G6PD deficiency is reported as 8,2% according to population surveys investigated in Çukurova region. The aim of this study is to get a genetic map of G6PD enzyme in Anamur Region in order to study kinetic and molecular properties of G6PD enzyme. Enzyme activity of G6PD was determined by modifying Beutler methods and variants were analysed by RFLP methods and kinetic properties of G6PD were determined according criteria used in WHO. We studied on kinetic properties of five families whose G6PD activities were zero or high and kinetic properties in all cases were different from Gd B and Gd Mediterranean. In addition, there was no relationship among membrane proteines,MDA levels and kinetic properties. Five cases the enzyme activity of which is between 5,1-7,1 U/gHb contains G6PD Mediterranean mutation. Besides, in one female case, enzyme activitiy was determined 0,0 U/gHb and she was found to be G6PD Mediterranean homozigous. Key words: Enzyme deficiency, gIucose-6-phosphate dehydrogenase, G6PD Mediterranean variant, molecular analysis xv