İatrojenik safra yolu yaralanmalarına uygulanan cerrahi tedavilerin uzun dönemde yaşam kalitesi üzerine sonuçları

Abstract

AMAÇ: Genel Cerrahi alanında en sık yapılan ameliyatlardan olan kolesistektomi operasyonu, beraberinde bazı komplikasyonları da barındırmaktadır. Bunlardan en önemlisi sayılabilecek olan iatrojenik safra yolu yaralanmasıdır. Bu durum gerçekleştiğinde hastalara birtakım düzeltici cerrahi işlemler gerekmektedir. Çalışmamızda; düzeltici cerrahi operasyonların, bu hastaların yaşam kalitelerine uzun dönemdeki etkisi araştırıldı.GEREÇ VE YÖNTEM: Ekim 2009 ile Aralık 2017 yılları arasında kolesistektomi yapılan, iatrojenik safra yolu yaralanması gerçekleşen ve düzeltici operasyon yaptığımız 38'i kadın, 11'i erkek olmak üzere toplamda 49 hasta ele alındı. Yapılan operasyonlarımızın, hastaların uzun dönemde yaşam kaliteleri üzerine prospektif sonuçları değerlendirildi. Hastaların genel klinik durumları, biyokimyasal tetkikleri ve her hastamıza SF-36 (short form) anketi uygulanarak, sonuçlar elde edildi. BULGULAR: Hastalarımızın % 32,6'sı akut kolesistit, % 67,4'ü ise kronik taşlı kolesistit nedeniyle opere edildi. Safra yolu yaralanmaları Strasberg sınıflamasına göre değerlendirilmiş olup: 7 hasta A tipi, 1 hasta C tipi, 7 hasta D tipi, 7 hasta E1 tipi, 12 hasta E2 tipi, 12 hasta E3 tipi ve 3 hasta da E4 tipi yaralanmaya örnektir.Otuz hastaya Roux-en-Y hepatikojejunostomi, 6 hastaya sistik dukt/Luschka ligasyonu, 5 hastaya koledok primer onarımı + T-tüp uygulaması, 4 hastaya ERCP ile stent uygulaması, birer hastaya ise kolanjiojejunostomi, koledokokoledokostomi, koledokoduodenostomi ve koledokojejunostomi yapıldı. Bu hastalardan sistik dukt ligasyonuyapılanbir hastada aynı zamanda hepatik arterde de yaralanma mevcuttu. Bunların dışında Roux-en-Y hepatikojejunostomi yaptığımız 4 hasta ise takibimizde olup, operasyonları üzerinden 2 yıl geçmemiş olduğundan dolayı çalışma dışı bırakılmıştır. Hastaların bilirubin, transaminaz ve alkalen fosfatazdeğerlerinde operasyon öncesine göre anlamlı düzelmeler gözlenmiştir. Uygulanan SF-36 anket puanları göz önüne alındığında ise, Türkiye norm değerlerine kıyasla, bu hastalarımızda anlamlı sonuçlar görülmektedir. TARTIŞMA VE SONUÇ: Genelde elektif şartlarda yapılan kolesistektomi sonrası safra yolu yaralanması beklenmeyen ve ciddi bir sonuçtur. Yüksek morbidite ve hatta mortalite riski vardır. Bu yaralanma sonrası başarılı bir ameliyat yapılsa bile, hem fiziksel hemde zihinsel yaşam kalitesinde uzun süreli azalmaya neden olabilmektedir. Anahtar kelimeler: Kolesistektomi, Safra yolları, SF-36.

OBJECTIVE: Cholecystectomy is one of the operation has several complications and the most important one is iatrogenic bile duct injury. In this condition several reconstructive surgical procedures must be done. In this study, the long-term effects of reconstructive surgery on quality life of these patients was evaluated. MATERIAL AND METHOD: Fourty-nine patients (38 female,11 male) that underwent iatrogenic biliary tract injury during cholecystectomy.Reconstructive surgery between October 2009 and December 2017 were evaluated. The prospective outcomes of our retrospective operations on the long term quality life of patients were evaluated.General clinical status of patients, their biochemical tests and SF-36 survey were applied each patient and results were obtained.FINDINGS: Of the patients 32,6% were operated due to acute cholecystitis and 67,4 % due to chronic cholecystitis with gallstones. Biliary tract injuries were evaluated according to Strassberg classification, 7 patients had type A, 1 patient type C, 7 patients type D, 7 patients type E1, 12 patients type E3 and 3 patients type E4 injury. Roux-en-Y hepaticojejunostomy was performed in 30 patients, cystic duct/Luschka ligation in 6, primary common bile duct repair+ T-tube application in 5, endoscopic stent application in 4, in one patient cholangiojejunostomy, in one choleducholeducostomy andin one choleduchoduodenostomy. One of the patient who undergone cystic duct repair had vascular injury. Four patients excluded because of short follow up time.Bilirubin and transaminase and alkaline phosphatase levels significantly improved according to preoperative levels.When SF-36 survey results compared with Turkish norm values, significant improvement was seen.DISCUSSION AND RESULT: Ingeneral bile duct injury after cholecystectomy which is done in elective conditions, is an unexpected and a serious outcome. There is high morbidity and even mortality risks. Even if a successful operation is performed after this injury, it may cause a long-term decrease in both physical and mental quality of life. Words: Cholecystectomy, Biliary tract, SF-36