Plastik serada sivri biber üretiminde etkinlik analizi: Mersin ili örneği

Abstract

Bu tezde plastik serada sivri biber üretiminin ekonomik analizinin yapılması, teknik etkinliğinin ve etkinsizlik bileşenlerinin tahmin edilmesi, plastik sera kurulum maliyetlerinin belirlenmesi ve sera yatırımının yapılabilirliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre plastik serada sivri biber üretiminin gayri safi üretim değeri 13.140,55 TL/da, brüt karı 3.111,96 TL/da, mutlak karı 1077,36 TL/da ve nisbi karı 1,09 olarak hesaplanmıştır. Ortalama teknik etkinlik veri zarflama analizi ile 0,905, stokastik sınır analizi ile 0,915 olarak tahmin edilmiştir. İki farklı yöntem ile tahmin edilen teknik etkinlik skorlarının benzerlik ve farklılıkları incelenmiş ve iki yöntem ile tahmin edilen teknik etkinlik skorlarının genel olarak tutarlılık gösterdiği belirlenmiştir. Tobit regresyon analizi sonuçlarına göre arazi genişliği, yayım, tarım dışı gelir, kooperatif ortaklığı, kredi kullanımı, mali ve fiziki kayıt tutma ve toprak analizi yaptırma değişkenlerinin işletmelerin teknik etkinlik skorları üzerine anlamlı bir etkiye sahip oldukları belirlenmiştir. Teknik etkinsizlik bileşenlerinin katsayıları beklentiye uygun işarete sahiptir. Araştırma bölgesinde plastik sera kurulum maliyeti ortalama 23.500,00 TL/da olarak saptanmış ve sera yatırımının geri ödemesi süresi 7,42 yıl, başabaş noktası üretim miktarı 6.050,25 kg/da, fayda/masraf oranı 1,097, net bugünkü değeri 1.161,26 TL/da ve iç karlılık oranı 0,21 olarak hesaplanmıştır.

In this thesis, it was aimed to make an economic analysis of green pepper production in the plastic greenhouse, to estimate the technical efficiency and the determinants of inefficiency, to determine the costs of plastic greenhouse construction and to determine the feasibility of the greenhouse investment. According to the results of the research, the gross production value of green pepper production in the plastic greenhouse was calculated as 13.140,55 TL/da, gross profit was 3.111,96 TL/da, absolute profit was calculated as 1077.36 TL/da and the relative profit was 1.09. The average technical efficiency was estimated as 0.905 with the data envelopment analysis and the 0.960 stochastic boundary analysis. The similarities and differences of the predicted technical efficiency scores with two different methods were examined and it was determined that the technical efficiency scores estimated by the two methods were generally consistent. According to the results of tobit regression analysis, it was determined that the variables of land size, extension, non-agricultural income, cooperative partnership, credit usage, financial and physical record keeping, and soil analysis were significant effects on the technical efficiency scores of enterprises. The coefficients of the technical inefficiency determinants had the signs that corresponded to the expectations. The cost of plastic greenhouse construction in the research area was determined as 23.500,00 TL/da and the greenhouse investment repayment period 7.42 years, breakeven point production amount 6.050.25 kg/da, benefit/cost ratio 1.097, net present value 1.161,26 TL and the internal rate of return was calculated as 0.21.