XIII. yüzyıl başlarında Türkiye Selçuklu Devleti`nin dış ilişkileri (1192-1220)

Abstract

Türkler, farklı zamanlarda ve farklı bölgelerde kurdukları devletler ile dünya tarihinin önemli milletlerinden biri olmuştur. Bu devletlerden biri olan ve Süleymanşah tarafından İznik'te kurulan Türkiye Selçuklu Devleti, çevresindeki diğer devletler ile mücadele ederek Anadolu'da Türk birliğini kurmayı amaçlamış ve takip ettiği dış politika ile bunu uygulamaya çalışmıştır.Haçlı Seferleri sonucunda Orta Anadolu'ya çekilmek zorunda kalan Türkiye Selçuklu Devleti, II. Kılıç Arslan'ın izlediği siyasetle yükselişe geçmiş ve Anadolu'da üstünlüğü ele geçirmiştir. Rükneddin Süleymanşah döneminde merkezî otorite güçlendirilmiş ve Doğu Anadolu'yu tehdit eden Gürcüler ile mücadele edilmiştir. Akdeniz ticaretinde önemli bir liman kenti olan Antalya'yı fetheden Gıyâseddin Keyhüsrev, Türkiye Selçuklu ticaretini Suriye, Mısır ve Avrupa'ya açmıştır. İstanbul'un Lâtinler tarafından işgali sonrasında kurulan İznik ve Trabzon Rum İmparatorlukları, Anadolu'daki mevcut siyasi dengeyi bozmakla birlikte Batı Anadolu'daki Türk ilerleyişini de durdurmuştur. Bu tehlikeyi engellemek isteyen Gıyâseddin Keyhüsrev, Theodoros Laskaris ile giriştiği savaşta başarılı olamamış ve hayatını kaybetmiştir. İzzeddin Keykâvus, Batı Anadolu'da yaşanan bu gelişmelerin ardından, yönünü Karadeniz'e çevirerek ticari yolları tehlikeye sokan Trabzon Rum İmparatorluğu'nu itaat altına almıştır. Daha sonra Akdeniz'e ilerleyen İzzeddin Keykâvus, Ermeni Krallığı'nı itaat altına aldığı gibi kaybedilen Antalya'yı tekrar fethederek Kıbrıs Haçlıları ile bir ticaret anlaşması imzalamıştır.Türkiye Selçuklu Devleti'nin 1192-1220 yılları arasındaki dış ilişkilerinin, doğu-batı ve kuzey-güney şeklinde bölümlere ayrılarak incelendiği bu tezde dönemin diğer siyasi güçleri hakkında da gerekli bilgiler verilmiş, sultanların izlediği politikaların sebep ve sonuçları ortaya konulmuştur.Anahtar Kelimeler: II. Rükneddin Süleymanşah, I. Gıyâseddin Keyhüsrev, I. İzzeddin Keykâvus, Dış ilişkiler

Turks has been one of the most important people in the history of the world with state were established in different times and in different regions. One of these states and established in Iznik by Süleymanşah, Turkey Seljuk State, challenge with other countries around the region, aim to establish the Turkish union and work to implement it the foreign policy followed by.Turkey Seljuk State which to retreat in Central Anatolia because of the Crusaders, started to rise with followed by the rule of II. Kılıç Arslan's and were seized advantage in Anatolia. Turkey Seljuk's has been struggling with the central authorities and reinforced with Georgian's threat in Eastern Anatolia during the Rukneddin Süleymanşah. Gıyaseddin Keyhüsrev who conquered Antalya, which is a major port of trade in Mediterranean, has led to Turkey Seljuk's trade to Syria, Egypt and Europe. Iznik and Greek Empire of Trabzon which founded in Istanbul after the conquest by Latins, disrupt the existing political balance in Anatolia and stop the Turkish progress in Western Anatolia. Gıyaseddin Keyhüsrev who wants to prevent this danger, has been unsuccessful in war with Theodore Laskaris and died. After these developments in western Anatolia İzzeddin Keykavus, take obedience the Trabzon Greek Empire which has received subdue the danger of introducing commercial. Then İzzeddin Keykavus progressed the Mediterranean, take obedience of the Armenian Kingdom and conquered Antalya again and signed a trade agreement with the Cyprus Crusaders.In this thesis which examined like the east-west and the north-south the foreign relations of the Turkey Seljuk State between the 1192-1220 years, given the necessary information about the other political forces of the time, the causes and consequences of the policies of the Sultan's put forward.Keywords: Rükneddin Süleymanşah II, Gıyaseddin Keyhüsrev I, İzzeddin Keykavus I, Foreign Relations