Jack Lenor Larsen örneği üzerinden iç mekan tekstil ürünlerinin önemi ve tekstil ürünleri için deneysel tasarım araştırmaları

Abstract

Geçmişten günümüze kadar insan kendisi için barınma, kendini güvende hissetme gibi yaşamın en temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına sınırları olan `boşluk`lar belirlemiştir. Temeli `barınma` olan bu sınırlı alanlar, zaman içerisinde evrilen ve değişim gösteren ekonomik, sosyal, kültürel çevrenin etkisiyle insanın kendi kişisel mekanlarını yaratma amacıyla farklılaşmıştır. Artık mekan, bir sığınaktan çok insanın sosyal statüsünü belirleyen, kimlik arayışlarını yansıtan ve çağın moda eğilimlerine ayak uydurmaya çalışan ya da kendi kimliğini ortaya koyan kişinin `Özel Alan`ı haline dönüşmüştür. İnsanların kendilerini yaşadıkları mekanlarla özdeşleştirmeleri ve bu mekanları fiziksel ve duyusal olarak kavramaları önem kazanmıştır. Özellikle iç mekan bazında özel kullanım alanlarımıza baktığımızda her kültürün oluşturduğu dil farklı olmakla birlikte aynı kültürdeki insanların ihtiyaçları ve istekleri de farklı olabilmektedir. Bireysel tercihler ve kişisel mekan algıları insanları mekanda doğru örgütlenmeyi bulma kaygısıyla yönlendirmektedir.Tekstiller, işlevsel özellikleri ve estetik unsur olarak iç mekanların tamamlayıcı öğelerinden olmakla birlikte, iç mekana duyusal bir nitelik katmak ya da karşıtlık yaratmak için tekstil yüzeylerinden büyük ölçüde yararlanılmaktadır. Doku, renk ve desen bazında oldukça geniş bir yelpazeye sahip olması tekstilleri iç mekan tasarımında hatırısayılır bir konuma getirmiştir. Bu durum ise tekstilleri kişiye özel tasarım açısından öne çıkarırken, tasarımcının iyi bir gözlem yeteneğine, çevresine ve dünyadaki gelişmelere duyarlı olma gibi niteliklere sahip olması beklenmektedir. Bu beklentiler doğrultusunda, tasarım alanında önemli adımların atıldığı tasarım okulu Bauhaus'un etkilediği tasarımcılardan olan Jack Lenor Larsen'in iç mekan tekstilleri ile ilgili yapmış olduğu çalışmalar dikkat çekmektedir.Larsen, 1950'lerdeiç mekan tekstilleriyle ilgili yaptığı çalışmalarıyla çağının iç mimarisi ile tekstilin mükemmel uyumunu yakalamıştır. Yaptığı çalışmalarla avant-garde bir tasarımcı konumundadır. Gelenekselden kopmayarak teknolojik imkanlar ile geliştirdiği yöntemler bugün birçok tasarımcıya ilham kaynağı olmaktadır. İnsan psikolojisini etkileyen faktörleri de ön planda tutan tasarımları, kendisini birçok tasarımcıdan ayırır niteliktedir. Larsen, dokumanın sınırlarını zorlayan tasarımlar yaparak, karşılaştığı sorunlara ürettiği çözümlerle de tekstil alanına önemli katkılarda bulunmuştur. Bu çalışmada, mekanda bütünselliğe vurgu yapan tekstil tasarımcısı Larsen'in tasarımları ışığında iç mekan tekstillerinin önemi irdelenerek, iç mekan tekstilleri için uygulamalar yapılmıştır. Ayrıca çalışmada bu alanda çalışmak isteyen tasarımcılar için farkındalık yaratmak amaçlanmaktadır.Anahtar kelimeler: Jack Lenor Larsen, iç mekan, tekstil, tasarım.

Humans determine spaces that have boundries for life's basic needs like feeling safe and sheltering from past to the present. Spaces with boundaries are based on sheltering different on the purpose of people's creating his own personal place with the effect of cultural, social, economic environment that evolves in time. Now the space has become a `Private Space` of people who determine the social status of many people, reflect their search for identity and try to keep pace with the trend of fashion in the age or reveal their identity. It has become important for people to identify themselves with the spaces they live in and to conceptualize these spaces physically and sensually. When we look at our private use areas, especially at the interior, with every culture's areating languages being different, needs and requests of people who has same culture can be different. Individual preferences and personal place perceptions conducts people with the anxiety of finding the correct organization.Together with textiles and their functional properties and being one of the elements of completing interiors as an aesthetic element, it's benefited from textile surface to add sensorial quality and to create opposition. Textiles, color and pattern based on a very wide range of textiles in the interior design has brought a memorable position. While this situation puts forward textiles in terms of personal custom design, designer is supposed to have some properties like good observing ability, sensitivity to the environment and the developments in the world. In line with these expectations, It is remarkable that Jack Lenor Larsen's work on interior textiles has been done who is one of the designers influenced by design school Bauhaus in which is taken important steps in the field of design.Larsen, with his work on interior textiles in the 1950s, caught the perfect harmony of interior architecture and textile of his age. He is an avant-garde designer with his works. Without splitting from tradition, methods which he developed with technological possibilities inspire many designers today. His designs, that hold human psychology the front, separate Larsen from many designers. By making designs that push the limits and by solving problems that he faced, Larsen significantly contributes to the textile field. In this work, at the light of Larsen's designs who is textile designer, emphasizing the integrity at place, some implementation has been made for indoor textile by analyzing the importance of indoor textile. Moreover, in this work, it is aimed to create awareness for designers who want to work in this field.Keywords: Jack Lenor Larsen, interior, textile, design.