Özel güvenlik görevlilerinde mesleki bağlılık: kariyer değerlerinin ve iş doyumlarının rolü

Abstract

Araştırmanın amacı özel güvenlik görevlilerinin kariyer değerlerinin ve iş doyumlarının, mesleki bağlılıklarını anlamlı bir şekilde yordayıp yordamadığını ortaya koymaktır. Araştırmada mesleki bağlılık ile içsel ve dışsal doyum, kariyer değerleri arasındaki ilişki olup olmadığı, mesleki bağlılık boyutları ile içsel, dışsal iş doyumu ve kariyer değerleri arasındaki ilişki olup olmadığı, içsel ve dışsal doyumun mesleki bağlılık ve boyutlarını yordayıp yordamadığı ve kariyer değerlerinin mesleki bağlılık ve boyutlarını yordayıp yordamadığı incelenmiştir.Bu araştırma, özel güvenlik görevlilerinin mesleki bağlılık düzeylerini etkileyen faktörleri ve bu faktörlerin birbiri ile etkileşimini saptamayı amaçlayan ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2017 yılı içerisinde Adana ili merkez bölgesinde kamu ve özel sektörde çalışan 274 özel güvenlik görevlisi oluşturmaktadır. Çalışmada basit tesadüfi örnekleme türü kullanılmıştır. Araştırmada özel güvenlik görevlilerinin mesleki bağlılık düzeylerini ölçmek amacıyla Baysal ve Paksoy'un (1999) çevirisini yaptığı Meyer, Allen ve Smith'in (1993) Üç Boyutlu Mesleki Bağlılık Ölçeği, kariyer değerlerini ölçmek amacıyla Aktaş'ın (2004) geliştirdiği Kariyer Değerleri Ölçeği, iş doyumlarını ölçmek amacıyla Weiss, David, England ve Lofguist (1967) tarafından geliştirilmiş ve Oran (1989) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış Minnesota İş Doyum Ölçeğinin kısa formu kullanılmıştır.Kariyer değerlerinin ve iş doyumu boyutları ile mesleki bağlılık ve boyutları arasındaki ilişkinin analizi için Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmaya katılan özel güvenlik görevlilerinin kariyer değerlerinin ve iş doyumu boyutlarının mesleki bağlılık ve boyutlarını açıklama gücü regresyon analiziyle hesaplanmıştır.Araştırma sonucunda; mesleki bağlılık ile kariyer değerleri ve iş doyumları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Duygusal mesleki bağlılık ile kariyer değerleri arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Duygusal mesleki bağlılık ile iş doyumu boyutu olan dışsal doyum arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Normatif mesleki bağlılık ile kariyer değeri boyutlarından teknik fonksiyonel yetkinlik, özerklik-bağımsızlık, genel yönetsel yetkinlik, girişimcilik-yaratıcılık, saf meydan okuma, hayat tarzı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Normatif mesleki bağlılık ile iş doyumu boyutları olan içsel ve dışsal doyum arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Devamlılık mesleki bağlılık ile kariyer değerleri ve iş doyumları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Araştırma sonucuna göre; dışsal doyum, genel yönetsel yetkinlik, özerklik-bağımsızlık, saf meydan okuma ve teknik fonksiyonel yetkinlik boyutları mesleki bağlılığı yordamaktadır. Bu değişkenler mesleki bağlılık üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Dışsal doyum, genel yönetsel yetkinlik, içsel doyum, özerklik-bağımsızlık ve teknik fonksiyonel yetkinlik boyutları duygusal mesleki bağlılığı yordamaktadır. Bu değişkenler duygusal mesleki bağlılık üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Genel yönetsel yetkinlik, dışsal doyum, saf meydan okuma, güvenlik-istikrar boyutları normatif mesleki bağlılığı yordamaktadır. Bu değişkenler normatif mesleki bağlılık üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Dışsal doyum, teknik fonksiyonel yetkinlik, genel yönetsel yetkinlik, saf meydan okuma boyutları devamlılık mesleki bağlılığı yordamaktadır. Bu değişkenler devamlılık mesleki bağlılık üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.Anahtar Kelimeler: Özel güvenlik görevlileri, mesleki bağlılık, kariyer değerleri, iş doyumu.

The purpose of this study is to prove whether private security guards' career anchors, and job satisfaction predict their occupational commitment significantly or not. In this reasarch has been investigated whether there is a relationship between occupational commitment and internal-external satisfaction, relationship among career anchors, relationship between occupational commitment dimensions with internal-external satisfaction and career anchors; whether internal-external satisfaction predict occupational commitment and its dimensons and finaly if career anchors, predict occupational commitment and its dimensions.This resarch is a descriptive investigation in relational search model for the purpose of interactions private security guards' occupational commitmnent levels of affecting factor and how this factors interact each other. Sampling group consists of 274 private security guards who are working official and private sector. Simple randomize sampling type has been used in this resarchThe Pearson Moments correlation ratio was utilized to analyse relationship among career anchors, and job satisfaction' dimension and occupation commitment and its dimension. Data results was computed with regression analyse and it contented private security guards' career anchors, dimensions of job satisfaction, occupational commitment and its dimensions.At the end of the investigation; the pozitive direction and the significant relation was found between them occupational commitment and career anchors, and job satisfaction. The positive significant relation was identified between emotional occupational commitment and career anchors. The positive significant relation came up between emotional occupational commitment and external saisfaction which is job satisfaction dimension. The positive significant relation was detected among normative occupational and commitment and techinical functional perfection which is one of career anchors' dimensions, autonomy-independence, general management perfection, entrepreunership-creativity, pure challange and life style. The positive significant relation was obtained between normative occupational commitment andwhich is one of job satisfaction dimension, internal and external satisfaction.The positive significant relation was found among continuity occupational commitment and career anchors, and job satisfaction. According to the research results; external satisfaction, general menagement perfection, autonomy-independence, pure challange and technical fonctional perfection dimensions have been predicted upon the occupational commitment. These variables have an important effect over the emotional occupational commitment. General menagement perfection, external satisfaction, pure challange, security-stability dimensions have affected on the normative occupational commitment. External satisfaction, technical functional perfection, pure challange dimensions have estimated continuity occupational commitment. Theese variables have an important effect upon the continuity occupational commitment. Key Words: Private security guards, occupational commitment, career anchors, job satisfaction.