Avrupa Birliği`nin komşuluk politikası ve normatif güç tartışmaları: Arap Baharı örneği

Abstract

Uluslararası ilişkilerde önemli bir aktör olan Avrupa Birliği(AB)'nin yapısı ve uluslararası alanda oynadığı rol üzerine birçok tartışma yürütülmüştür. Bu tartışmalardan birisi de AB'nin nasıl bir güç olduğuna dairdir. AB'nin gücünün niteliği üzerine yapılan bu tartışmalarda Ian Manners tarafından ortaya atılan `normatif güç Avrupa` kavramı önemli bir yer tutmaktadır. Bu bağlamda AB'nin normatif gücü temelinde üretmiş olduğu politikalar da uluslararası politikada önemli bir tartışma konusu haline gelmiştir.AB'nin normatif güç temelinde hayata geçirdiği en önemli ve güncel dış politikalarından biri 2000'li yıllarda Birliğin doğu ve güney komşularına yönelik olarak geliştirdiği Avrupa Komşuluk Politikasıdır. Bu politika bir taraftan Birliğin komşuları ile ilişkilerini yeniden şekillendirirken diğer taraftan da dış ilişkilerinde normatif gücünü yansıtabileceği bir alan oluşturmuştur. Bu bağlamda, özellikle 2010 yılında başlayan ve sonrasında uluslararası literatürde yerini alan `Arap Baharı` süreci Avrupa Komşuluk Politikası ve AB'nin normatif gücü açısından büyük bir sınav olarak değerlendirilebilir. Bu bağlamda tez çalışması, AB'nin Komşuluk Politikası çerçevesinde Arap Baharına yaklaşımını ve bu süreçteki tutumunu inceleyerek normatif güç tartışmaları temelinde değerlendirme amacı taşımaktadır. Çalışmada üç bölümden oluşup ilk bölümde uluslararası ilişkilerde güç kavramı ve AB bağlamında normatif güç kavramı incelenmiş, ikinci bölümde Birliğin normatif gücünü yansıtmayı hedeflediği bir politika olarak ağırlıklı olarak Arap Baharı sürecinden etkilenen ülkeleri kapsayan Avrupa Komşuluk Politikasının güney boyutu ele alınmıştır. Son bölümde ise AB'nin Arap Baharı sürecine yaklaşımı ve bu bağlamda Birliğin normatif gücüne ilişkin tartışmalar değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Avrupa Birliği, Normatif Güç, Avrupa Komşuluk Politikası,Arap Baharı

Several debates have been in place regarding the structure and international role of the European Union which is a crucial actor in international relations. One of these debates is concerned with the question of European Union as a power. The concept of `normative power Europe` which was brought forward by Ian Manners has a significant place in these debates on the characteristics of the power of the European Union. Within this context, the policies developed by the European Union on the basis of its normative power has become a vital debate in international politics. One of the most significant and contemporary external policies of the European Union on the grounds of normative power is the European Neighbourhood Policy which was developed by the Union towards its eastern and southern neighbours in the 2000s. On the one hand, this policy reshapes the Union's relations with its neighbours, on the other hand it constitutes a sphere where the EU can reflect its normative power in its external relations. Thus, The Arab Spring` process which started in 2010 and has taken its place in international literature can be regarded as an important test case for the European Neighbourhood Policy as well as the European Union's normative power. Within this context, this thesis study has the aim of elaborating on the European Union's approach to the Arab Spring in the framework of its Neighbourhood Policy and its attitudes in the process and also making an assessment on the basis of normative power debates. The study is composed of three chapters where the first chapter examines the concept of power in international relations and `European Union as a normative power` and the second chapter elaborates on the southern dimension of the European Neighbourhood Policy which predominantly involves the countries affected by the Arab Spring process. Eventually, the European Union's approach to the Arab Spring process and the debates on the normative power of the Union is evaluated in the last chapter.Keywords: European Union, Normative Power, European Neighbourhood Policy,Arab Spring