Evli çiftlerde aleksitimi, stresle başaçıkma tarzları, duygu tanıma ve ayırt etmenin evlilik uyumuyla ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada evli çiftlerin aleksitimi düzeyleri, stresle başaçıkma tarzları ve duygu tanıma ve ayırt etme düzeylerinin evlilik uyumuyla ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma Kayseri ve civarında yaşayan 132 çiftin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan bireyler 22–62 yaş aralığında ve en az lise mezunudur. Araştırmada verilerin toplanması, analizi ve yorumlanmasında betimsel tarama modeli araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan çiftlere EvlilikteUyum Ölçeği (EUÖ), Yirmi Maddelik Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ–20), Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ), Yüzden Dışavuran Duyguların Tanınması (YDTT), Yüzden Dışavuran Duyguların Ayırt Edilmesi (YDAT) Ölçekleri ve Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre; EUÖ puanı erkeklerde kadınlardan anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Bireylerin EUÖ puanları ile eşlerinin EUÖ puanları arasında pozitif ilişki saptanmıştır. Bireylerin EUÖ puanı ile çocuk sayısı arasında negatif ilişki bulunmuştur. Bireylerin EUÖ puanları ile SBTÖ puanlarından; kendine güvenli yaklaşım ve sosyal desteğe başvurma arasında pozitif ilişki, çaresiz yaklaşım ve boyun eğici yaklaşım arasında negatif ilişki saptanmıştır. TAÖ duyguları tanımada zorluk ve TAÖ toplam puanı ile EUÖ puanları arasında negatif ilişki bulunmuştur. Bireylerin EUÖ puanları ile eşlerinin TAÖ duyguları tanımada güçlük puanları arasında negatif ilişki bulunmuştur.Bunlara ek olarak bulgular; kadınlarda evlenmeden önceki görüşme süresi, TAÖ duyguları tanımada güçlük puanı, SBTÖ çaresiz yaklaşım ve SBTÖ sosyal desteğe başvurma puanları ve eşin EUÖ puanının; erkeklerde SBTÖ kendine güvenli yaklaşım puanı, TAÖ duygu tanımada güçlük puanı, TAÖ dışa dönük düşünme puanları ve eşin EUÖ puanının evlilik uyumunu anlamlı olarak yordadığını göstermiştir. Sonuç olarak aleksitimi düzeyi, stresle başaçıkma tarzları ve eşin evlilik uyum puanının bireyin evlilik uyumuyla ilişkili olduğu ve evlilik uyumunu anlamlı şekilde yordadığı gösterilmiştir. Evlilik danışmanlığı uygulamalarında bu hususların dikkate alınması önemlidir ve başarıyı artırabilir.Anahtar Kelimeler: Evlilik Uyumu, Aleksitimi, Stresle Başaçıkma Tarzları, Duygu Tanıma ve Duygu Ayırt Etme

This study aimed to investigate the relationships between the marital adjustment and the levels of alexithymia, coping styles, emotion recognition and discrimination in married couples.The study was carried out in 132 couples living in and around Kayseri. The subjects were 22-62 years of age and at least high-school graduate. In the study, descriptive survey model was performed in collecting, analysing, and interpreting thedata. Marital Adjustment Scale (MAS), The 20-item Toronto Alexithymia Scale (TAS), Ways of CopingInventory (WCI), Face Identification Test (FID), Face Discrimination Test (FDSC), and a personal information form were applied to the couples.The results of the study showed that the MAS scores were significantly higher in men than in women. There was a positive correlation for theMAS scores between the subjects and their spouses. There was a negative correlation between the number of children and the MAS scores of the subjets. There was a positive correlation between the MAS scores and the scores of WCI subscales including self confident approach and social support seeking. There was a negative correlation between the MAS scores and the scores of WCI subscales including helpless and submissive aproaches. There was a negative correlation between the MAS scores and the scores of TAS including total score and the subscale of difficulty describing feelings. There was a negative correlation between the MAS scores and the spouse's TAS subscale of difficulty describing feelings scores.In addition, the MAS scores of women were predicted significantly by duration of the relationship before marriage, the scores of TAS subscale of difficulty describing feelings, the scores of WCI including helpless and social support approaches, and the MAS scores of their husbands. The MAS scores of men were predicted significantly by the scores of TAS subscales of difficulty describing feelings and externally-oriented style of thinking, the scores of WCI subscale of self confident approach, and the spouse's MAS scores.In conclusion, it has been shown that spouse's marital adjustment score, level of alexithymia, and stress coping styles are related to marital adjustment and that these factors significantly predict marital adjustment. Considering these factors in marriage counseling practices is important and may increase success.Keywords; Marital Adjustment, Alexityhmia, Coping Styles, Emotion Recognition and Emotion Discrimination.